Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti



Download 6,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/142
Sana14.07.2022
Hajmi6,53 Mb.
#796675
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   142
Bog'liq
Q.shodiyeva. bolalar-nutrini-ostirish

bilim, k o 'n ik m a va
m a la k a la rn i m u s ta h k a m lo v c h i m a sh g 'u lo tla rd a n
k e n g
fo y - 
dalaniladi.
Masalan, say o h atlari haqida hikoya qilib berish, sport xonasi 
haqida suhbat, ilgari o ‘qib yoki hikoya qilib berilgan ertak yoki 
h ik o y a n i q a y t a s o kz la b b e ris h , ilgari y o d o lg a n s h e ’r la rin i 
takrorlash.
Bilim larni um um lashtiruvchi va bir tizimga (sistemaga) soluvchi
m ashg ‘ulotlar.
Bu m a s h g ‘ulot turi o ‘zining m a z m u n i jih a tid a n ilgari hosil 
q ilin g a n b i l i m , k o ‘n i k m a va m a l a k a l a r n i m u s t a h k a m l o v c h i
m ashg‘ulot tu rig a yaqinroqdir.
Masalan, „ K im g a nim a kerak?“ , ,,D o kk o n “ o ‘yinlarida bolalar 
predm etlarni rangiga, shakliga, nima u c h u n m o ‘ljallanganligiga 
qarab tasniflaydilar.
Katta g u r u h la r d a o n a yurt, kattalarning m ehnati, transp ort 
h a y d o v c h is in in g m e h n a t i , k ito b la r h a q id a u m u m la s h tir u v c h i 
(yakunlovchi) s u h b a t o ktkaziladi. Bunda bolalar oldiga m aterialni 
maqsadga q a ra tg a n h olda esga olish vazifasi q o lyiladi. U m u m ­
lashtiruvchi (y ak u n lo v c h i) tipdagi m ash g ‘ulotlar bolalarda m a n -
tiqiy tafakkurni, a na litik-sintetik faoliyatni shakllantirishda katta 
ahamiyatga ega.
Hisobga o lu v c h i m a shg'ulotlardan
tasviriy faoliyatda k en g 
foydalaniladi. Biroq b u m ashg‘ulot turi bolalarning o n a tili b o ’- 
yicha bilim va m a la k a darajalarini aniqlash u c h u n zarurdir.
Ayrim b ilim la r b o'yich a sinov-tekshiruv m a sh g ^lo tla rin i
o ‘quv 
yilining boshida g u r u h g a yangi qabul qilingan bolalarning bilimini 
aniqlash m a q s a d i d a o 'tk a z is h m aq sadg a m uvofiqdir. Q ilingan 
ishlarga y a k u n y a s a s h m aq sa d id a yilning oxirida h a m sinov- 
tekshiruv m a s h g ‘u lo tlari o'tkaziladi.
Bolalar b o g 'c h a s i d a k o 'p r o q
aralash turdagi m ashg'ulotlar-


dan
foydalanish joriy cjilingan. Masalan, bir m a s h g ‘ulotning o 'zid a 
bolalarni yangi bilim beruvchi material b ila n tanishtiriladi, ilgari 
h o sil 
q i li n g a n b ilim
( o ‘tilg a n m a t e r i a l ) t a k r o r l a n a d i va 
m u s t a h k a m l a n a d i . N u t q o 's ti r is h m a s h g ku l o tl a r i o ‘ziga xos 
xususiyatlarga ega b o ‘lib, ayrim vaqtlarda m a s h g kuIotni o ‘tkazish- 
da qiyinchiliklar vujudga keladi.
Tasviriy faoliyat, jism o niy tarbiya, m u s iq a m ash g ‘ulotlarida, 
h a m m a bolalar bir xilda faollik k o ‘rsatadilar, a m m o n u tq o kstirish 
mashg'ulotida h a m m a bolalar faol qatnashm aydilar. Rasm asosida 
hikoya tuzish, savollarga javob berish, s h e ’rni y o d dan aytib b e - 
rish kabi to p s h ir iq la r b o 'y i c h a b a ’zi b o l a l a r ja v o b b e ra d ila r
qolganlar esa o ‘rto q la rin in g javobini t o i d i r a d i l a r . M a sh g kulot 
v a q ti c h e g a r a la n g a n lig i s a b a b li, h a r b i r b o l a b ila n a l o h i d a
shugkullanish imkoniyati y o kq. Shuning u c h u n m ashgkulotlarda 
yuqori natijalarga erishish uch u n ularni u m u m i y didaktik talablarga 
javob beradigan qilib tashkil etish kerak.
H a r bir tarbiyachi m a s h g kulot)arni tashkii etishda quyidagi 
didaktik talablarga q a t ’iy rioya qilishi lozim:
1. M ashg'ulotga oldindan puxta tayyorlanish, uning maz- 
munini, ta ’lim usullarini aniqlash. 
B u n d a o n a tili b o 'y i c h a
bolalarning bilim va malakalari a niq b o klishi kerak. Belgilangan 
d a s tu r m aterialini o 'r g a n is h u c h u n z a r u r b o klgan uslubiyotlar 
va usullar tanlanad i, m ash g kulotning tuzilishi va borishi old ind an 
o kylab o lin adi. Kerakli k o ‘rgazm ali q u r o l l a r , o ‘quv jih o z la ri 
tayyorlab q o ‘yiladi, individual (yak k a m a-y a k k a ) t a ’h m vazifalari 
aniqlanadi (yakka beriladigan topshiriqlar, bolalarni javob berishga 
chaqirish navbati belgilanadi).
2. Aqliy ish bilan bandlik yukini to ‘g‘ri taqsimlash (aqliy 
zo kriqishni oldindan bclgilash). 
T a r b i y a c h i t a 'l i m n i n g rivoj- 
lantiruvchi tamoyiliga a m al qilib, b o lala rd a n aqliy faollikni talab 
etuvchi, m urakkab vazifalar beradi. B a 'z a n b o lan i aqliy ish bilan 
b a n d qilish 
yoki aqliy z o 'riq is h n i t a l a b e tu v c h i ish yetarli 
bolm ay di: bolalarning o kzlari mustaqil ravishda ish ko krishga kirisha 
olmaydi, analitik-sintetik xarakterdagi n u tq iy vazifalarni hal eta 
o lm a y d i; p r e d m e t l a r o ‘rtasid ag i b o g kliq l ik n i ( a l o q a d o r l ik n i )
a n iq l a y o l m a y d i; o ‘x s h a sh n a r s a l a r n i g u r u h l a y o lm a y d i va 
hokazolar.
Aqliy ish bilan b a n d lik yukini ( a q liy z o kriq ish n i) t o kg kri 
ta q s i m l a s h d a m a s h g ku l o t n i n g a ra la s h s t r u k t u r a s i ( tu z ilis h i) , 
shuningdek, xulosa c hiqarish va ta q q o sla sh u c h u n beriladigan 
savollar yordam beradi.



Download 6,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish