Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti


Badiiy adabiyot bilan tanishtirish



Download 6,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/142
Sana14.07.2022
Hajmi6,53 Mb.
#796675
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   142
Bog'liq
Q.shodiyeva. bolalar-nutrini-ostirish

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish. 
Bolalarni badiiy adabiyotga 
b o klgan qiziqishini rivojlantirishga dasturda alo hid a b o klim ajratil- 
gan. Bolalam ing a d a b iy o tg a bo'lgan qiziqishlarini va m uh abb a- 
tini o kstirish va rivojlantirish maqsadida ularga hikoyalar, she’rlar 
o ‘qib beriladi, e rta k la r hikoya qilib beriladi, s h e ’rlar yod oldiriladi. 
Kitobdagi rasm larni k o ‘rib chiqib, uni t o kg ‘ri idrok etish, asar 
m az m u n in i tu sh u n ib olish, q ah ra m o n la rn in g xatti-harakatlarini 
b a h olay olish, b a d iiy s o ‘z jozibasini his e ta olish qobiliyatini 
tarbiyalash kabi vazifalar dasturda ko'rsatilgan.
D a s tu r d a k a tt a va ta y y o r lo v g u r u h id a g i b o la la rn i savod 
o krgatishga tayyorlash u c h u n h am alohida o krin ajratilgan. Bu 
b o l a l a r n i ik k i, u c h , t o krt s o ‘z d a n
i b o r a t , k o km a k c h i va 
b o g ‘lovchilarsiz g a p tu z is h g a (m a sa la n, „ K o p t o k d u m a l a d i “ , 
„Chiroyli qo*ng‘iro q “ , „ A h m a d koptokni o ld i‘k, „L ola Ahm adga 
koptokni irgkityaptik‘ va h. k. lar), so'zlarni b o kg ‘inlarga ajratishga 
(m asalan, 
Lo-la, q o k- g kir-c h o q , o ky -n a - y a p -ti) o krgatadi.
„Bolalar bog kc h a s id a t a ’lim-tarbiya d a s tu ri“ dagi „Tevarak- 
a t r o f bilan t a n is h tiris h , n u tq
o kstirishu b o 'lim la r in in g ikkita 
xususiyati bor:
— 
Bolalar b o g kc h a s i d a o n a tilini o 'r g a tis h va shu orqali 
bo lalam in g og'zak i n u tq in i rivojlantirishga asoslanganligidir.
6 - § . D a s tu r vazifalarini am alg a oshirish 
y o ila r i
Bolalar b o g kc h a sid a n u tq o ‘stirish dasturi b o lala m in g u yoki 
bu faoliyati ( o ‘quv, o kyin, m e h n a t, maishiy) jarayonida amalga 
oshiriladi.
B o la la r n u t q i n i s h a k l l a n t i r i s h k a tt a k is h ila r t o m o n i d a n
m a 'lu m bir faoliyat orqali amalga oshiriladi. Bu faoliyat turlarini


shartli ravishda vositalar deb aytish h a m m u m k i n . S hunday qilib. 
nutqni rivojlantirish vositalariga m a s h g ku lo tla r , o ‘yin, m e h n a t, 
maishiy faoliyat yoki kundalik hayot faoliyati, sa n 'at asarlarini 
id r o k e tis h k a b i l a r n i k iritis h m u m k i n . A m m o b u f a o l i y a t
tu rla rin in g b a rc h a s ig a tarb iy ac h i va k a t t a l a r rahb arlik qila d i, 
boshqaradi, yoMlaydi.
Bolalar kundalik hayotdagi faoliyatlarida nu tq d an m ustaqil 
r a v is h d a f o y d a l a n a d i l a r . A m m o u l a r n i k a t t a l a r n a z o r a t i s i z
qoldirilsa. n u t q id a b a 'z i n u q s o n la r
m u s t a h k a m l a n i b q o la d i. 
Shuningdek, yaxshi tashkil etilm agan m a s h g ‘ulot, o 'yin, m e h n a t, 
maishiy faoliyat h a m bola nutqiga salbiy t a 's i r etadi. „B o lalar 
bog'chasida t a ’lim -tarbiya d asturikkd a h a m b o la nutqini rivojlan­
tirish b o'yicha ikkita ish t u n ko krsatilgan: birinchisi — b olalar- 
ning barcha b o g kc h a xodimlari, ta rb iy a c h ila r h a m d a bir-birlari 
bilan erkin 
m u o m a la d a bo'lishga o ‘rgatish; 
ikkinchisi—n u t q
o kstirish b o ‘y i c h a m u sta q il m a s h g ku l o t l a r . B o la la rn i 
e r k i n
m u o m a la g a o 'r g a tis h
quyidagi fa o liy a tla r ja r a y o n id a a m a lg a
oshiriladi: a) m aishiy faoliyatda (ertalabki kiyim alm ashtirishda, 
k iy in is h d a , o v q a tl a n is h j a r a y o n i d a , y u v i n i s h d a va h o k a z o ) ;
b) sayr v a q tid a ; d ) 
0
‘yin j a r a y o n id a ; e ) t e v a r a k - a t r o f b i l a n
tanishtirishda (ijtimoiy hayot va yilning turli fasllaridagi ta b ia t 
bilan); 0 m eh n a t jarayonida (x o 'ja lik -m a ish iy , q o l m e h n a ti); 
g) b a y r a m t a d b i r l a r i v a q t i d a ; h ) b o s h q a m a s h g ku l o t l a r d a
(elem entar m ate m a tik tasavvurlarini sha klla ntirish, rasm, qu rish, 
yasash, qirqib-yelimlash, jismoniy tarbiya, m usiqa). N utq o kstirish 
b o kyicha maxsus m ashg'ulotlar h a m m a g u r u h la r d a „ T e v a ra k -a tro f 
bilan ta n is h tiris h , ijtim oiy hayot h o d i s a l a r i g a qiziqishni t a r -
biyalash“ , „ N u t q o 's tiris h “ , „Badiiy a d a b i y o t “ , „T abiat b ila n
tanishtirish va n utq o kstirish“ nom i bilan berilgan. Bola n u tq in i 
riv o jla n tiris h n in g asosiy v o s ita la r id a n ( s h a k l la r id a n ) biri b u
t a iim d ir.
T a'lim n in g asosiy shakli m ash g 'u lo td ir. N u t q okstirish m a s h -
g‘ulotlarida bola o kz nutqini tarb iy ach in ing nam unaviy nutqi b i ­
lan taqqoslashga, boshqa bolalar bilan o 'q u v materialini b a ja -
rishga, ya'n i tarbiyachining tu sh u n tirish in i, hikoyasini tin g lash - 
ga, birgalikda rasm lam i, diafilmlarni k o 'ris h g a , suhbatlashishga, 
didaktik o kyinlarda ishtirok etishga, b irgalikd a kuylashga, m u s iq a
tinglashga, m a ’lum bir obyektga d iq q atin i q a ra ta olishga, n a v b a t 
bilan gapirishga o krganadi. Bolalar m a s h g ku lo td a yangi b ilim la r
(voqea va hodisalar 
0
‘rtasidagi b o g klan ishlarga taalluqli s o 'z la r ,


nutqning g r a m m a t ik shakllari) bilan tanishadilar, tarbiyachining 
nutqiy k o ’rsatm asi orqali o 'q u v ishlarini bajarishga, o ‘z ishlariga 
b aho berishga o ‘rganadilar.
O n a tilini o ‘rgatish m ash g ‘ulotlarini didaktik maqsadiga k o ‘ra 
quyidagi tiplarga ajratish m um kin: yangi m aterialni bayon etuvchi 
m ashg‘ulotlar, b ilim , m alaka va k o ‘nikm alarni m ustahkam lovchi 
m ash g ‘ulotlar, b ilim la rn i u m um lashtiru v chi va bir tizimga so- 
luvchi m a s h g ‘u l o t l a r , y a k u n lo v c h i y o ki t e k s h iru v c h i-h is o b g a
oluv chi-sinovchi a ra las h m ashg'u lotlar.
Bolalar b o g 4c h a s id a ilgari hosil qilingan 

Download 6,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish