Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti



Download 6,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/142
Sana14.07.2022
Hajmi6,53 Mb.
#796675
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   142
Bog'liq
Q.shodiyeva. bolalar-nutrini-ostirish

26


I I B O B
T A R B IY A C H IN IN G N U T Q I - B O L A L A R
N U T Q I N I
R I V O J L A N T I R I S H N I N G
A S O S IY M A N B A Y I
1- §. T arb iy ach i nutqining b o la la r nutqini to 4g ‘ri 
riv o jla n tiris h u c h u n n a m u n a s ifa tid a g i a h a - 
m iyati
Tilshunoslik bolalar n u tq n i kattalarga taqlid qilish y o l i bilan 
egallab olishlarini isbotlab berdi. T arb iyachining nutqi o n a tilini 
endigina o'rganayotgan b o lala r u c h u n n a m u n a va ularga t a ’sir 
etish vositasidir. Bolalar hali tajribalari y o'qligi, nutqlari yaxshi 
rivojlanmaganligi sababli kattalar nutqidagi yaxshi jihatlarga ham, 
y o m o n tom onlarga h a m b ir xilda taqlid qilaveradilar.
H a r bir yosh g u r u h id a g i bolalar, o ‘z tarb iy ac h ila ri bilan 
m aishiy-xo‘jalik, m e h n a t, o ‘yin faoliyatida m u lo q o t d a b o ‘ladilar. 
T arbiyachi bolalar o ‘yinini tashkil etadi, ba diiy asarlarni o 'q ib
beradi yoki hikoya qiladi. M a n a shu jarayonda tarbiyachi nutqining 
yaxshi tom onlari ham , n u q so n la ri h am yaq qo l n a m o y o n bo'ladi 
va bu xususiyatlar tarbiyalanuvchilar n u tq id a o ‘z aksini topadi. 
D e m a k , bolalar b o g ‘ch a si ta r b iy a la n u v c h ila rin in g n u tq xusu- 
siyatlari to la lig ich a tarbiyachi nutqiga bo gkliq. D o i m o bolalarning 
diqqat m arkazida b o 'lg a n tarbiyachining n u tq i b o lala r uch un
m adaniy nutq nam unasi hisoblanadi.
Tarbiyachi h a r d o im o ‘z nutqiga tan q id iy n uq tayi nazardan 
qarashi, agar n utqida b iro r kamchilikni sezsa, u n i d a rh o l bartaraf 
etishga harakat qilishi lozim. Biroq u har d o im h a m o ‘z nutqidagi 
kamchilikni aniqlashga muvafTaq b o ‘lmaydi, c h u n k i u ning diq- 
qati nutqining shakliga e m a s , balki m az m un iga qaratilgan b o la d i. 
B u n d a n tash qari, u z o q v a q tg a c h a o ‘z n u t q i g a ehtiyotsizlik, 
e ’tiborsizlik bilan qaraganligi tufayli, ayrim k a m c h ilik la r nutqiga 
m u s ta h k a m o ‘rnashib q o lis h i va bu n u q s o n o ‘ziga m u tlaq o
sezilmasligi m um kin. B u n in g u c h u n tarbiyachi ham kasblarining 
k o krsatmalariga am al qilishi va bu k a m chilikni b a rta ra f etishga 
harakat qilishi kerak.
\


2 - § . T arbiyachi nutqiga q o ‘yiladigan pcdagogik 
ta la b la r
T a rb iy a c h i u c h u n n a m u n a ii n u tq n i egallash — bu u n in g o kz 
kasb-koriga tayyorligini belgilovchi ko‘rsatkich hisoblanadi.
T a niq li pedagog, bolalam i o n a tiliga o ‘rgatish uslub va uslu- 
b iy o tlarin i ish la b c h iq q a n u s lu b iy o tc h i, m ak ta b g a c h a tarbiy a 
b o 'y ic h a m a s h h u r mutaxassis, professor Y.l.Tixeyeva tarbiyachi 
nutqiga yu k sa k b a h o berib, s h u n d a y degan edi: „Bogkc h a d a bola- 
lar beix tiyo r taq lid qiladigan n a m u n a tarbiyachi (bog‘b on )n in g
tilidir, tarbiyachining tili bolalar tiliga g‘oyat samarali va nihoyatda 
kuchli t a ’sir k o ‘rsatadigan h a m m a narsalarni o kzida birlashtira- 
digan b o ‘lishi kerak. Bog‘b o n n i n g tili b e k a m -u k o kst, adabiy 
talaffuzning h a r qanday n u q so n la rid a n xoli b o ‘lishi lo zim “ .
Y u q o rid ag i fikrlardan kelib chiqib, h a r bir tarbiyachi o ‘z 
nutqidagi n u q s o n la m i aks e ttiru v c h i d aftar tutishi, u nga k a m - 
chiliklarini belgilab borishi, s o ‘n gra ularni ba rta ra f etish b o ‘yicha 
reja tuzib , ishni tashkil etishi kerak.
H a r b ir tarbiyach i-p edago g n u tq ig a q o kyilgan tala b la m i j u d a
yaxshi bilgan h o ld a o ‘z nu tq id ag i kamchiliklarm b a rta ra f etib 
borishi kerak.
T a rb iy a c h i nutqiga q o kyi!adigan asosiy talablar quyidagilardir:
/. 

Download 6,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish