«Poytaxt exclisive» nashriyoti Toshkent – 2022

Adabiyot qistmatim
O‘zbek hikoyachiligida o‘ziga xos maktab yaratib 
ketgan betakror yozuvchimiz, O‘zbekiston xalq yozuvchisi, 
«Mehnat shuhrati» ordeni sohibi Shukur Xolmirzayev men 
ardoqlagan adib.
Shukur Xolmirzayev nasrning turli janrlarida asarlar 
yaratib, o‘zbek adabiyoti xazinasini boyitgan. Adib 
o‘zining, rang-barang mavzulardagi hikoylari, publitstik 
maqolalari, esselari, qissalari, qator romanlari bilim 
qalblarni zabt etgan, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Shukur 
Xolmirzayevning eng yaxshi hikoyalari qahramon 
obrazining yangi va yorqinligi, qahramonlar tilining 
shiraliligi bilan o‘quvchilarni o‘ziga jalb etadi. Men ijodkor 
haqida eshitgan bazi xotiralarni ham so‘zlab berishni 
lozim topdim. Zero, har bir ijodkorning o‘ziga hos olami, 
ularning ijodi sururi, mashaqqatlari borligini har kim ham 
bilavermasa kerak.
Men barcha asarlarini sevib o‘qiydigan adibning 
o‘smirlik chog‘laridayoq yaratgan ilk hikoyalari Abdulla 
Qahhordek talabchan ijodkorning nazariga tushgani, o‘zbek 
sana’tining zabardast aktyori Shukur Burxonov e’tirofiga 
sazovor bo‘lgan ekan. Ijod yaratuvchanlikni talab etishini, 
qalam egasi yozayotgan asarlari kitobxon ruhiyatiga 
kirib borishini asarni o‘qiganimda yuragimda qandaydir 
tuyg‘ular jo‘sh urganda kashf etganday bo‘lganman.
«Bahor o‘tdi», «o‘zbek xarakteri», «Moviy osmon», 
«Ot egasi». «So‘nggi bekat» va boshqa asarlarida milliy 
ananalarni va insonning tabiat bilan munosabatini ochib 

---

99
Dilga tashrif
berildi. Kitobxonni to‘lqinlantiradigan, ijtimoiy fikrga 
molik asarlar ijod qildi.
Adib ko‘p asarlarini, Do‘rmon ijod uyida, so‘lim bog‘ 
bag‘rida yozib, ularni tahririyatga topshirib ketar ekan. Boshqa 
yozuvchilar kabi kitob qilib chop etishga shoshilmagan ekan.
Adibning suyukli qizi Sayyora opa Xolmirzayeva otasi 
haqidagi xotiralarini shunday bayon qiladi: sir emaski, 
otam ham ayrim adiblar kabi chaqqon bo‘lganlarida 
bu o‘tgan yillar orasida yozgan hikoyalari-yu adabiy 
maqolalari, qissa-roman, esselarini hech bo‘lmaganda 
bir marotabadan kitob qilish harakatida bo‘lar edilar. 
Asarlarini garchi talab bo‘lsa-da qayta nashr ettirishni 
xohlamasdilar. Farzand sifatida hozirda otam asarlarini 
tayyorlayapman. Albatta, saylanmalardan durdona asarlar 
o‘rin egallaydi. Eng muhimi, deyarli yarim asrlik ijod 
mahsuli o‘z o‘quvchilariga yetib boradi. 
Shukur Xolmirzayev bir kunmas bir kun mening 
asarlarim tom-tom bo‘lib chop etiladi, deb niyat qilgan 
bo‘lsa ajab emas.
Ustozim Erkin Malikning xonadonlariga ish yuzasidan 
bordim. 
– Kel, bolam, ichkariga kir, – deya ijodxonalariga 
taklif qildilar. Stol ustida kitoblar tahlamiga tikilib 
turganimni ko‘rgan ustoz: – Bu yozuvchining kitoblari 
asar yaratishimda ilhom baxsh etadi, – dedilar adibning
tanlangan asarlariga ishora qilib.
Erkin aka menga Shukur Xolmirzayevning nafaqat 
kattalar balki kichik yoshdagi kitobxonlar uchun, sara 
asarlar yarata olganini to‘lqinlanib gapirib berdilar. 

---

100
Ibrohim Rixsiboyev
Adib ning bolalar uchun yaratgan asarlarida han o‘zlikni 
anglash, jaholatga qarshi ma’rifat tuyg‘usi mavj urgan, 
desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Yozuvchi suhbatlarning birida, adabiyotni qismatim deb 
bilaman. Men shunday hayotning humoriman, degan edi. 
Zero, bu iqror adibning qon-qoniga singib ketgan dilrozi 
edi. 
«Tong yulduzi» gazetasining 
2018-yil 17-dekbr sonidan olindi