«Poytaxt exclisive» nashriyoti Toshkent – 2022

Chin ishonch
Bugungi kunda chinakamiga ishongan inso 
ningiz, 
yodingizda tuting, bir kun kelib tobutingizni ko‘taradi. 
Ho‘sh oxirat safaringizda kim o‘z ko‘ma gini sizga bera 
oladi? Ha anglaganingizdek faqat yolg‘iz Allohdan o‘zga 
hech kim sizga yordam bera olmaydi. Endi bandalik 
vaqtingizda sizga ko‘mak beruvchi janob Alloh yo‘lida 
nima ishlar qila oldingiz?. Shu ikki savol insonni adoyi 
tamom qiladi. Allohim, o‘zningga chin dildan ishonadigan 
bandalaringni gunohlarini kechirgin.
I
Hayot qiziq. Inson bolasi hamisha o‘qqa-cho‘qqa 
yugurib bir teshikka tiqiladi. Shoshmang, o‘sha o‘qqa-
cho‘qqa yelib, yugurib inson nimani izlab yashaydi? 
Boylik, mol-u dunyo, huzur-halovat istabmi? Xo‘sh, sanab 
o‘tganlarimizni qay birini o‘sha teshikka olib kira oladi? 
Haqiqiy taqvo, iymoni mustahkam, amali solih bo‘lib 
boyiyotgan odamchi?
II
Odamlar qish kirar chog‘i undan eson-omon chiqib 
olish uchun turli-xil ne’matlardan taomlar tayyorlab 
yopish payida bo‘ladilar. Endi to‘rt fasl mobaynida barzax 
hayotida yashamoqlik uchun nimani g‘amlaydilar?.
Ketma-ket qo‘yilgan savollarning javobini be rish likni 
muh taram o‘quvchi sizning hukmingizga qoldirdim.

---

45
Dilga tashrif
YIGITNING 
QALBIDA IYMON

---

46
Ibrohim Rixsiboyev
ER YIGITGA AYTAR GAPIm
Bismillahir rohmanir rohim.
Bizlarni barcha narsalardan aziz va mukarram qilib 
yaratgan haq Taologa hamd-u sanolar bo‘lsin. Hamda uning 
Rasuli janobi haq payg‘ambarimiz Rasuli Akram (s.a.v.)ga 
ham durud va salovatlar bo‘lsin. Dunyo yaralibdi-ki erkak 
kishilar har zamon, har bir davrda katta maqomga ega bo‘lib 
kelgan. O‘tgan barcha Payg‘ambarlarimiz, halifalarimiz 
barcha-barchalari erkak kishilar bo‘lishgan. Demak biz 
erkaklar dilimizdan, ich-ichi mizdan mana shu o‘tgan buyuk 
insonlarga munosib bo‘lishimiz kerakligini his qilishimiz 
zarur. Tabiiyki, xosatan biz o‘zimizni ularga munosib, deb 
o‘ylaymiz. Ammo bu dunyoda qilgan va qilib kelyotgan 
makruh ishlarimiz bilan ularga isnod keltirayotganimizni 
o‘ylamaymiz. «Isnod» Nega?! Nega?! degan haqli savol 
tug‘uladi. 
Biz erkak kishi bo‘lganimiz uchun shariat nuqtai 
nazaridan oila boshi sanalamiz, ayyollardan qo‘limizdan 
har bir ish kelishi va ojiz emasligimiz bilan farq qilamiz. 
Ayyollar bizga suyanishi kerak, biz ularga emas.
Bir ayol bo‘y yetgan o‘g‘li bilan, og‘irimini yengil 
qilar, deb bozorga tushadi. Ammo beparvo o‘g‘il qo‘l 

---

47
Dilga tashrif
telefonidan bosh ko‘tar maydi. Ona esa o‘g‘liga yomon 
ko‘rinmaslik uchun lom-lum demay yuklarni halloslab
ko‘tarib ketaveradi. Buni ko‘rgan yoshgina juvon yugurub 
kelib ayolning qo‘llaridan yuklarini olib manziligacha 
og‘irini yengil qiladi. Parvoyi palak o‘g‘il esa bunga e’tibor 
ham bermadi.
Yoki ota o‘z o‘g‘lini uylantirish uchun to‘y ha rakatiga 
tushadi. Biz o‘zbeklarda qiz tomonidan mol kelish odati 
bor, musulmonchiligimizda esa buning aksi, yani yigit 
kishi barcha vazifalarni o‘z zimmasiga olishi va kelin 
tomondan hech narsa qabul qilmasligi kerak. Ammo 
bo‘lajak qaynota, nega o‘g‘limga bunday oddiy mebel 
jo‘natdi? Sarpo-surug‘i ham haminqadar deb tana qiladi. 
Eng achinarlisi, kuyov ham otasining gapi ga qo‘shiladi. 
Yana bir misol: Allohning Uyi – masjidlarda, choyxona-
yu «gap»larda og‘zimiz to‘la birov bundog‘ edi, biro‘vni 
ko‘rdingizmi bundog‘ bo‘libdi, degan g‘iybat fisqu-fasot 
gaplar.
O‘z-o‘zimizdan uyalishimiz kerak. Mana shu qo‘sh-
tirnoq ichidagi erkaklarga so‘z aytish, bosh qotirish bizda 
qolgan gap emasmi, albatta, kamina haqni yashirib botil 
bo‘lib qolishdan qo‘rqqanim uchun ushbu ishga qo‘l 
urdim. Yaratgan Robbim o‘zi hayrli qilsin, amin. 

---

48
Ibrohim Rixsiboyev