«Poytaxt exclisive» nashriyoti Toshkent – 2022

yo‘qotish
Otam juda erta qazo qilganlar. U vaqt lar men yosh bola 
ekanligim sababli nimalar bo‘layotganini anglamagan 
edim. Oradan 14 yil o‘tdi, men ulg‘aydim. Ammo, 
yonimda o‘sha meni qadri baland qadrli padarim yo‘q. 
Kitobimni yo‘qotsam topaman, qalamimni yoqotsam 
topaman, adashib qolsam, so‘rab-surushtirib yo‘limni 
topaman. Ammo 14 yil davomida qadrli qiblagohimni topa 
olmadim. Men o‘ylaymanki, bu dunyoda topa oladigan 
jindakkina narsalarimiz buzilsa, sinsa, g‘oyib bo‘lsa unga 
afsus chekmaylik, axir ularga o‘xshashini topa olamiz-
ku. Haqiqiy yo‘qotish bu sizni e’zozlagan kishilarning 
ketishidir. Yaqinlarimizni borida qadr laylik, keyingi pu-
shaymon hechnarsani hal qila olmaydi.
Odilon qori akamizdan bir hayotiy hikoya:
Meni o‘lim to‘shagida yotgan bir otaxonga «yasin»
o‘qib qo‘yish uchun chaqirdilar. Bemor yotgan xonaga olib 

---

43
Dilga tashrif
kirdilar, qarasam, hamma ayollar yig‘lab otaxonning at ro -
fida o‘tirishgan ekan. Ayollarni xona dan chiqazib yubori-
shni ham da xonaning eshik-dera zalarini ochishni aytdim. 
So‘ng «yasin» o‘qidim. O‘qib bo‘lib chiqayotganimda, 
«Qoraka, ertaga asrda maschitda bo‘lasizmi, – dedi 
otaxonning katta o‘g‘li. 
– Ha, Alloh nasib qilsa, tichlikmi? – dedim hayron bo‘ lib. 
– Qabr kavlatib qo‘yganman, – dedi. 
– E birodar, sho shilmang, hali qiblagohingiz tirik, bu 
yaxshilikka emas, dedim. 
Yo‘q qoraka, bo‘lmaydiganga o‘xshay dilar, shunga 
tayyorgarlik ko‘rib qo‘ygan edim. 
– Qo‘ying, tirik insonga qabr kavlatib bo‘lmaydi, – deb 
ularni qaytarmoqlikka urindim.
Darhaqiqat ertasiga bomdod namozidan so‘ng janoza 
namozini o‘qiydigan bo‘ldik. Valiy bo‘lib huddi haligi 
akamizning o‘zlariga o‘xshagan bir bola chiqdi. Akamizni 
o‘zlarini chaqirining, o‘zlari valiy bo‘lsinlar, dedim. Shunda 
bola yig‘lab turib, otam o‘tdilar ularni janozalari, dedi. 
Hayratdan dong qotdim, kecha otaxonni o‘qib qo‘yuvdik, ular 
qanilar desam, ana o‘tiribdilar, o‘qilgan duoyi – fotihalardan 
yaxshi bo‘lib ketdilar, dedi. 
Mana azizlar, kecha ahvoli o‘ta og‘ir bo‘lib yotgan 
otaxonimz turib, ularni soppasog‘ o‘g‘llari yani asrda janoza 
o‘qiy miz, deb aytayotgan akamizni o‘zlari vafot etibdilar. Ha 
o‘lim janoblari eshik qoqib kelmas ekanlar. Ajal qay vaqt ke-
ladi, qay soat keladi bandasiga yashrin. Kim oldinroq, kim 
kechroq ketari yolg‘iz o‘ziga ayon.

---

44
Ibrohim Rixsiboyev