Адабиётлар Каримов И.А. Ўзбекистоннинг ўз истиқлол ва тараққиёт йўли. Асарлар. I-жилд. Тошкент. «Ўзбекистон», 1996.
Каримов И.А. Ўзбекистон-бозор муносабатларига ўтишнинг ўзига хос йўли. Тошкент. «Ўзбекистон», 1993.
Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ. Тошкент. «Ўзбекистон», 1998.
Каримов И.А. Баркамол авлод орзуси. Тошкент. «Ўзбекистон», 1999.
Ўзбекистон Республикаси. Энциклопедия. Тошкент. «Ўзбекистон», 1997.
Аҳмедов Э., Сайдаминова З. Ўзбекистон Республикаси. Жисқача маълумотнома. Тошкент. «Ўзбекистон», 1995.
Тўхлиев Н.. Ўзбекистон иқтисодиёти (саволлар ва жавоблар). Тошкент. «Ўзбекистон», 1997.
Ўзбекистон тарихи. (1917-1993). Тошкент. «Ўқитувчи», 1994.
14-мавзу. ЎЗБЕКИСТОНДА ДАВЛАТ МУСТАҚИЛЛИГИНИНГ ҚЎЛГА КИРИТИЛИШИ ВА УНИНГ ЖАҲОНШУМУЛ ТАРИХИЙ АҲАМИЯТИ Ўзбекистон давлат мустақиллигини қўлга киритиш йўлида 80-йиллар охири 90-йиллар бошларида Ўзбекистонда мустақилликка интилиш ҳаракатлари кучая бориб, уни қўлга киритиш шарт-шароитлари вужудга келди.
1989 йил октябрда давлат тили тўғрисидаги қонуннинг қабул қилиниши мустақиллик йўлида муҳим босқич бўлди. Жонунни амалга ошириш мақсадида Ўзбек тилини текин ўқитиш махсус курслари ташкил этилди, ўзбек тилидаги адабиётлар, дарсликлар нашр этилишига ва ўқув юртларида ўқитилишига эътибор кучайди. 1990 йили баҳорда Марказнинг қаттиқ қаршилигига қарамасдан Иттифоқ Республикалари орасида биринчи бўлиб Ўзбекистонда Президентлик лавозими таъсис этилди. Бу ўзбек давлатчилиги ва мустақиллигининг принципиал янги босқичи бўлди. Ўзбекистон раҳбарияти баъзи юқори раҳбарлик лавозимларига тавсия қилинган шахсларни Москвада суҳбатдан ўтказиш амалиётини тугатди.
И.А. Каримов 1990 йил 24 мартда Ўзбекистон Олий Кенгашида Ўзбекистоннинг биринчи Президенти қилиб сайланди. 1990 йил 20 июнда Мустақиллик тўғрисидаги декларациянинг қабул қилиниши халқнинг давлат мустақиллигига интилишини ҳуқуқий, иқтисодий ва сиёсий мазмун билан тўлдирди ва Қоят катта тарихий аҳамиятга эга бўлди. Ўзбекистон жамоат ташкилотлари ва ҳаракатлари орасида мустақиллик Қояси кенг қўллаб-қувватланди.
Халқнинг асрлар давомидаги орзуси – давлат мустақиллиги рўёбга чиқди
1991 йил 31 августда Ўзбекистон Республикаси Олий Совети XII чақириқ навбатдан ташқари VI сессияси давлат мустақиллиги ва мустақил суверен Ўзбекистон Республикаси давлати ташкил топганлигини эълон қилди. Унда «Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллигини эълон қилиш тўғрисида» Олий Кенгаш Жарори ва «Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллиги асослари тўғрисида»ги қонун қабул қилинди ҳамда 1 сентябрь-Мустақиллик куни, миллий байрам, деб белгиланди. Бу асосий ҳужжатлар Ўзбекистон олдида турган мақсад ва вазифаларини кўрсатиб берди.
Мустақилликнинг эълон қилиниши Республика тарихида муҳим воқеа бўлиб, у нафақат бутун давлат учун, балки Ўзбекистонда яшайдиган ҳар бир аҳоли учун катта аҳамият касб этди. Кўпинча мустақилликка қон тўкишлар йўли билан эришилади. Лекин Ўзбекистон бундай йўлдан бормади. XXI аср арафасида жаҳон харитасида яна бир мустақил, тенг ҳуқуқли давлат — Ўзбекистон пайдо бўлди. Жаҳон ҳамжамияти уни тезда тан ола бошлади.
Мустақил демократик республиканинг ташкил топиши жаҳоншумул тарихий аҳамиятга эга бўлди. Халқнинг асрлар давомидаги мустақиллик учун кураши рўёбга чиқиб, мамлакатда ҳуқуқий, демократик жамият шаклланишига шарт-шароит яратилди. Ўзбекистоннинг бой имкониятларидан халқ турмушини яхшилаш учун фойдаланиш мумкин бўлди.
Мустақил Ўзбекистон бозор муносабатларига ўтишда ҳар хил салбий ҳолатлар туҚдирадиган «фалаж» йўли билан эмас, аста-секинлик билан ўтиш йўлини танлади. Истиқлолга эришган халқимиз жаҳон минбарида ўз манфаатлари ҳақида бор овоз билан гапириш, халқаро ташкилотлар ишида фаол қатнашиш имкониятига эга бўлди. Энг асосий натижалардан яна бири-халқнинг тарихий меросини ўрганиш, маънавий қадриятларини тиклаш имкони туҚилди.
Ўзбекистонда мустақиллик шароитида сиёсий ва иқтисодий қайта қуришлар амалга оширила бошланди, биринчи навбатда мустақил давлатнинг ҳуқуқий асослари яратилди.
1991 йил 18 ноябрда Республика Олий Кенгаши VIII сессияси 1991 йил 29 декабрда Ўзбекистон Республикаси Президентлигига сайлов ва Мустақиллик Қоясини бутун халқнинг муҳокамасидан ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилди. Сайлов комиссиялари ташкил қилиниб, уларга Ўзбекистон Республикаси Президентлигига сайловлар ва референдум тўғрисидаги қонуннинг бажарилишини таъминлаш, Ўзбекистон фуқароларига ўз хоҳишларини эркин билдириш, Президентликка номзодлар учун тенг шарт-шароитлар яратиш вазифалари юкланди. 29 декабр куни муқобиллик асосида ўтказилган сайловда Ислом АбдуҚаниевич Каримов номзодига сайлов қатнашчиларининг 86 фоизидан кўпроҚи ўз овозини берди.
Марказий Сайлов комиссияси округ комиссиялари баённомаларини кўриб чиқиб, Ўзбекистон Республикаси Президентлигига сайлов ҳақидаги қонуннинг 35-моддасига асосан И.А. Каримов биринчи Ўзбекистон Президенти этиб сайланганлиги тўғрисида қарор қабул қилди. И.А. Каримов 1991 йил 31 декабрдан ўз вазифасини бажаришга киришди.
Президентликка сайловлар билан бир вақтда «Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигини қўллаб-қувватлайсизми?» саволи бўйича референдум ҳам ўтказилди. Овоз беришда рўйхатга олинганларнинг 94,1 фоизи қатнашди. Жатнашганлар-нинг 98,2 фоизи мустақилликни қўллаб овоз берди.
Мустақил Ўзбекистон бозор муносабатларига асосланган демократик жамият қуриш учун бой табиий ресурслар ва кенг имкониятларга эгадир. Ўзбекистонда фойдали қазилма бойликларнинг 2.700 дан ортиқроқ ўрни аниқланган. Ўар йили Республика ҳудудидан 5 млрд. доллардан ортиқроқ қимматдаги фойдали ер ости бойликлари қазиб олинмоқда.
Республика олтин заҳираси бўйича жаҳонда тўртинчи, қазиб олиш бўйича жаҳонда 7-8 ўриндадир. Рангли металлар, фосфоритлар, табиий газ, нефт, кўмир ва бошқаларнинг заҳира манбалари ҳам аниқланган.
Ўзбекистон ери жуда ҳам ҳосилдор бўлиб, бу ерда пахта, дон, сабзавот ва мевалардан юқори ҳосил олиш мумкин. Республика энергетикаси бугун 11 млн. киловатт-қувватдан кўпроқ кучга эга бўлган, 37 иссиқлик ва гидроэлектростанцияни ўз ичига олади. Транспорт йўллари бўйича катта имкониятга эга. Республикада саноатнинг 100 дан ортиқ соҳасига оид 2 минг атрофида завод ва фабрикалар ишлаб турибди. Мустақил Ўзбекистон моддий бойликлар билан бирга катта илмий ва маънавий имкониятларга ҳам эга.
Ўар бир мустақилликка эришган давлат ўз рамзларига эга бўлиши керак. 1991 йил 18 ноябрда Республика Олий Кенгашининг VIII сессиясида Ўзбекистон давлат байроҚи тасдиқланди. Унинг белгилари мамлакатимиз ҳудудидаги қадимда мавжуд бўлган йирик салтанатларнинг туҚларидаги анъаналарни давом эттиради ҳамда халқнинг миллий ва маданий ўзига хослигини, Республика табиий шароитини акс эттиради. Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг 1992 йилдаги X сессиясида Ўзбекистон Республикасининг Давлат герби тўғрисидаги қонун, 1992 йил 10 декабрдаги XI сессиясида Ўзбекистон Республикасининг мадҳияси тўғрисидаги қонун қабул қилинди. Ўзбекистон Республикаси давлат рамзларининг қабул қилиниши мамлакатимиз мустақиллигини мустаҳкамлашда катта аҳамиятга эга бўлди.
