Polietilenni termik barqarorligini oshirish texnologiyasini ishlab chiqish

3.3. Termik barqarorligi oshirilgan polietilenning fizik-mexanik xossalarini tadqiq qilish
Polietilenni qayta ishlash va foydalanish jarayonida issiqlik, nur, xavodagi kislorod, kimyoviy reagentlar, mexanik kuchlar, mikroorganizmlar va boshqa omillarning ta’siri natijasida turli xil fizikaviy va kimyoviy xodisalar sodir bo‘ladi. Polimerlarni qayta ishlash jarayonida ketishi mumkin bo‘lgan reaksiyalar yuqorida keltirib o‘tildi. Buning natijasida polietilenni fizikaviy va fizik-kimyoviy xossalari yomonlashadi. Bu jarayon ko‘pincha polimer makromolekulalaridagi asosiy bog‘larning uzilishi oqibatida molekular massaning kamayishi xisobiga sodir bo‘ladi.
Masalan, polivinilxloridni termik barqarorligi oshirish uchun bir qancha tajriba ishlari amalga oshirilgan bo‘lib, bunda sanoat chiqindilari T-mahsuloti va gossipol smolalaridan foydalanilgan. “Kaprolaktam” zavodi texnologik chiqindisi T-mahsuloti va gossipol smolasi asosida yuqori samarali kimyoviy modifitsirlangan termostabilizatorlar yaratilgan hamda ishlab chiqarishda qo‘llanilgan. Shuningdek, polietilenni ham qayta ishlash davrida unda kechadigan destruktiv jarayonlarni oldini olish uchun olimlar va mutaxassislar tomonidan ko‘plab tajribalar amalga oshirilgan. Jumladan, biz tomondan o‘zimizning “Sho‘rtangangazkimyo” majmuasida ishlab chiqarilayotgan polietilenni termik barqarorligini oshirish va uning fizik-mexanik xossalariga bo‘lgan ta’sirlarni o‘rganish uchun yog‘-moy sanoati chiqindisi bo‘lmish gossipol smolasi bilan ko‘plab tajriba-sinov ishlari olib borildi. Olib borilgan tajriba natijalari shu paytgacha ishlatib kelingan an’anaviy termik barqarorlashtiruvchi moddalar Santanoks va Irganoks-1010 lardan qolishmasligi, hatto ba’zi ko‘rsatkichlari bilan ustun turishi aniqlandi. Quyidagi jadvallarda tajriba natijalari keltirilgan:
5-jadval
Stabillangan va stabillanmagan polietilenning fizik-mexanik xossalari

Ko‘rsatkichlar	Qo‘shimchasiz PE	PE + 0,2% «Irgonoks 1010»	PE + 0,2% «AN-1»	PE + 0,2% «AN-2»	PE + 0,2% «GS»