Pedagogika va ijtimoiy ish

 
“
Rag‘batlantirish psixikaning ijobiy sifatlari va xususiyatlarini
shakllanishini stimullashtiradi, jazolash usuli esa salbiylarining yuzaga
kelishini 
oldini 
oladi. 
Agar 
amaliyotda 
faqatgina 
rag‘batlantirish
qo‘llanilib, jazolash inkor etilsa bolalar shaxsida ijobiy sifatlar bilan

---

35 
birgalikda salbiy xususiyatlar ham yuzaga kelishi va shakllanishi mumkin.
Agarda ta’lim-tarbiyaviy jarayon jazolashga asoslangan holda olib borilsa,
unda bolada ayrim salbiy xususiyatlaming yuzaga kelishini oldini olishga
olib keladi, ammo, shu bilan birga muhim ijobiy sifatlaming yetarli
ravishda shakllanmasligiga sabab bo‘ladi. Rag'batlantirish va jazolash
usullarining anglangan tarzda birgalikda qollanilishi optimal motivasiyani 
ta’minlagan 
holda 
bir 
tomondan 
ijobiy 
xususiyatlaming
rivojlanishi uchun imkon yaratib beradi, ikkinchi tomondan salbiylarining yuzaga 
kelishiga
to’sqinlik qiladi.”
17
Z.Nishonova va G.Alimovalarning
“Bolalar psixologiyasi va uni o’qitish 
metodikasi” darsligida o’quvchilarni o’qitishda amal qiladigan usullarni 
belgilab o’tgan. 
1.O’qitishnig
tabiat
bilan uyg’unligi 
Ushbu qoidaga asosan o`quvchini haqiqatga, yaxshilikka va go`zallikka xizmat 
qiluvchi shaxs qilib o`rgatish kerak. O`qitish odamzot tabiatiga, uning rivojlanish 
qonunlariga mos bo`lishi lozim. Bu har bir ta`limning bosh, eng oliy va asosiy 
qonunidir. Agar ta`lim jarayonida qo`llanilayotgan metodni, prinsipni tabiatga 
uyg`unligi isbotlangan bo`lsa, ushbu metod, prinsip to`g`ri demakdir. Nimaiki bola 
tabiatiga va tabiiylikga qarshi bo`lsa, u noto`g`ri va albatta yaroqsizdir. Shuning 
uchun o`qituvchining vrachga o`xshab bolaning tabiatini, uning xususiyatlarini, 
intilishlarini
o`rganishi juda muhimdir.