Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

функционал системасининг жуда самарали ривожланиши ва
шахсининг шаклланиши даврида пайдо бўлади. Кейин дудуқ-
ланишга мойиллнк пасаяди, навбатдаги ўн йиллик ичида (4 дан
14 гача) дудуқланишнинг пайдо бўлиш ҳодисаси тахминан би-
ринчи уч йилдагича бўлади. Дудуқланишнинг кучайиши етакчи
фаолиятнинг алмашинуви (ўйин ўрнига— ўқиш), болага, унинг
нутқий билимига бўлган талабнинг ортиши, 
яқин кишилар,
тенгдошлари, жамоа билан бўладиган 
муносабатларга 
ҳам
шартли равишда боғлангандир. Дудуқланиш жинсий етилиш
пайтида ҳам зўрайиши мумкин.
Мактабгача тарбия 
ёшидаги 
дудуқланувчилар 
миқдори .
1,4% (К. П. Беккер бўйича), 2-% (М. Е. Хватцев бўйича) ни;
кичик ёшли ўқувчилар орасида— 1,6% (М. Совак таъбирича)
ни ташкил этади. Катта ёшлилар орасидаги дудуқланадиган-
лар — кўпи билан 1% (М. Е. Хватцев бўйича).
Қишлоқда яшайдиган болалар орасидаги дудуқланувчилар
шаҳардагига нисбатан кам учрайди. Айрим муаллифлар дудуқ-
ланишнинг кучайишига иқлнм шароитининг (масалан, кузда
ва баҳорда) ҳам таъсир кўрсатишини эътироф этишади (М. Зе-
еман),
Дудуқланувчиларни кўрикдан ўтказиш
Дудуқланувчннн кўрикдан ўтказиш комплекс равншда (ло-
гопед, невропатолог, психолог), заруриятга қараб бошқа мута-
хасеисларни: педиатр, терапевт, психиатр, окулист, отоларинго-
лог ва бошқаларни жалб қилган ҳолда амалга оширилади.
Кўрикнинг мазмунн анамнестик маълумотларни, педагогик,
психологик ва тиббиёт ҳужжатларни ўрганишни, дудуқланувчи-
нинг ўзини ҳам текшириб кўришни ўз ичига олади.
Логопед ота-оналар билан суҳбатлашиш жараёнида оилада
содир бўлган энг муҳим воқеаларнй аниқлайди ва шу муноса-