Pedagogika javoblar Korreksion pedagogika fani va uning dolzarb masalalari

48. Psixik kamol topishi vaqtincha to’xtab qolgan bolalar
Ruhiy sust rivojlanishning serebral shakli miya shikastlari, meningit, meningoensefalit, gidrotsefaliya va boshqa kasalliklar natijasi bo‘lib hisoblanadi.
Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalarni o‘qishi pasayib ketadi, biroq bu holat o‘z vaqtida va to‘g‘ri aniqlansa,bolalarga tegishli yordam tashkil etilsa, ular ommaviy maktab dasturini o‘zlashtira oladilar.
Ruhan rivojlanish kamchiliklarining ba’zi bir shakllarida bolalarni vaqti-vaqti bilan maxsus psixonevrologik sanatoriylarda davolash foydalidir.Sanatoriyada bola kollektiv ishiga asta-sekinlik bilan jalb etiladi. Unda charchash alomatlari paydo bo‘lganda, u o‘quv mashg‘ulotlaridan vaqtincha ozod etiladi yoki unga soddaroq boshqa vazifalar beriladi.Sanatoriyda davolanib kelgandan so‘ng bola o‘qishni o‘z maktabida davom ettiraveradi. Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalar uchun mamlakatimizda maxsus maktabgacha tarbiya muassasalari internatlari, kuni uzaytirilgan maktablarda tenglashtirish sinflari tashkil etilgan.Ushbu masalalarda ta’lim umumta’lim oddiy bog‘cha yoki maktab dasturi va darsliklari asosida olib boriladi,himoyalaydigan muloyim davolovchi maxsus tartib tashkil etiladi. Ta’lim-tarbiyaviy ishlar bolalarning fikrlash qobiliyati, diqqati, ish qobiliyati, xotirasi, nutqi va tafakkuridagi kamchiliklarni bartaraf etishga qaratilgan bo‘lib,bunday bolaga bilim berishda o‘qituvchi uning o‘ziga xos individual xususiyatlarini e’tiborga olgan holda maxsus sharoitda, maxsus usullar bilan ishlaydi, tegishli yordam tashkil etadi.
49. Aqliy qoloqlikning shakllari Bu erda biz yana bir tasnifga keldik. Kasalliklarning xalqaro tasnifiga muvofiq, aqliy zaiflikning quyidagi shakllarini ajratish odatiy holdir:
Murakkab bo'lmagan oligofreniya. Ushbu shakl bilan bolaning asosiy asabiy jarayonlari muvozanat bilan tavsiflanadi. Kognitiv faoliyatdagi buzilishlar, ayniqsa, qo'pol og'ishlar bilan birga bo'lmaydi. Hissiy soha saqlanib qoladi, bola maqsadga muvofiq harakat qilishi mumkin, ammo agar unga hamma narsa to'liq tushunarli bo'lsa. Vaziyat yoki vaziyat uning uchun yangi bo'lmaganida, hamma narsa normal bo'ladi, siz hech qanday og'ishlarni ko'rmaysiz.
Neyrodinamik buzilishlar bilan oligofreniya. Ushbu shakl, irodali, hissiy sohaning inhibisyon yoki qo'zg'aluvchanlik turi bilan beqarorligi bilan tavsiflanadi. Bolaga xos bo'lgan buzilishlar ishlashning pasayishi, xulq-atvoridagi o'zgarishlarda aniq namoyon bo'ladi.
Analizatorlar funktsiyasidagi og'ishlar bilan aqliy sustkashlik. Kasallikning ushbu shakli bo'lgan oligofrenikalarda korteksning diffuz shikastlanishi u yoki bu miya tizimining jiddiy buzilishlari bilan birlashtiriladi. Bolalarda qo'shimcha ravishda nutq, ko'rish, eshitish, mushak-skelet tizimida mahalliy nuqsonlar mavjud.
Psixopatik xatti-harakatlar bilan oligofreniya. Bu aqliy qoloqlik bo'lib, unda hissiy-irodaviy sohadagi buzilishlar tufayli rivojlanish orqada qolmoqda. Avvalo, bunday bemorlarda o'z-o'zini tanqid qilish darajasining pasayishi, ko'plab shaxsiy tarkibiy qismlarning kam rivojlanganligi va haydovchilarni yo'q qilish qayd etilgan. Bolada asossiz ta'sirlarga moyilligi bor.
. Bolalar aqliy zo'riqish, mavjud vaziyatni etarlicha baholash imkoniyatiga ega emaslar.