Pedagogika 015, 6-son Muassis: Nizomiy nomidagi Toshkent

PEDAGOGIKA
2015, 6-son
 
 
51 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarning oliy ta’lim tizimida talabalar tomonidan 
о‘rganilishi gender yondashuv asosida talaba-qizlarning ijtimoiy faolligini 
rivojlantirishga kо‘mak beradi. Oliy ta’lim tizimida о‘qitiladigan milliy istiqlol 
g‘oyasi, ma’naviyat asoslari, jamiyatshunoslik, madaniyatshunoslik, О‘zbekiston 
tarixi, pedagogika tarixi, dinshunoslik kabi fanlar talabalarning ijtimoiy faolligini 
oshirishga imkoniyat yaratib, jamiyatga adaptatsiya jarayonini mukammal-
lashtiradi. Gender nazariyasi ta’lim jarayonida o‘g‘il va qiz bolalarga xos 
xususiyatlarni farqlash masalasiga turli nuqtayi nazardan yondashadi. Bu 
yondashuvda jinslar о‘rtasidagi asosiy farqlar ijtimoiy о‘ziga xosligida namoyon 
bо‘ladi. Ushbu farqlar jamiyatda ijtimoiy institutlar, me’yorlar va madaniy 
qarashlar vositasida shakllangan. Bunda gender farqlarning ijtimoiy jihatlari 
muhim ahamiyatga ega. Gender tabaqalashtirish jamiyat va ta’lim tizimida 
ijtimoiy-pedagogik jihatdan insonparvarlik tizimini rivojlantirishga asos bо‘ladi. 
Hozirgi davrda oila, ta’lim, din, madaniyat kabi jamiyatdagi ijtimoiy 
insititutlarning о‘quvchi va talaba-qizlarning ijtimoiy faolligini rivojlantirishdagi 
tarbiyaviy ahamiyati mazkur jarayon samaradorligini oshiradi.
Bugungi kunda 
pedagogika fanida erishilayotgan eng muhim yutuqlardan biri gender tenglik va 
farqlar asosida ta’lim berish imkoniyatlarining ochilayotganligidir. Bu hodisa 
ta’limni gumanitarlashtirish nuqtayi nazaridan ham alohida qimmatga ega. 
Mazkur maqsadni amalga oshirish jarayonida mavjud о‘quv dasturlarini yangi 
pedagogik texnologiya va zamonaviy usullarni qо‘llagan holda takomillashtirish 
eng birinchi vazifa hisoblanadi. Takomillashtirilgan о‘quv dasturlarida о‘g‘il va 
qiz bolalar tengligi, qolaversa, barcha fanlar bо‘yicha о‘quv materiallarining 
gender tenglik va farqlar asosida belgilab berilishi muhim ahamiyat kasb etadi. 
Bunday ta’lim jarayoni yangi о‘quv vositalari, ya’ni metodik materiallar va 
didaktik ishlanmalar yaratishni talab qiladi. О‘z navbatida, о‘quv-metodik 
materiallar nazorat vositalari bilan bog‘liq ravishda tanlanishi lozim. 
О‘zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-intellektual hayotida tub 
о‘zgarishlar sodir bо‘layotgan hozirgi kunda о‘quv jarayonini shaxsning gender 
tengligi va farqlari asosida tashkil etish masalasi ham pedagogik jarayon va 
tadqiqotlarning tarkibiy qismiga aylanishi kerak, chunki о‘quv jarayonlari orqali 
jamiyatda erkak hamda ayol orasidagi ijtimoiy munosabatlar qaror topadi.