Pedagogik tadqiqotlarni modellashtirish

Asosiy qism:

Ikkinchi bosqich — baholash bosqichi — odatda taqosslash, qara-ma -qarshilik va hattoki g‘oyaviy nizo vaziyatlarini nazarda tutadi. Bu holatda diskussiyani boshqara olmaslik, shaxsiy nizolar kelib chiqishiga sabab bo‘lishi mumkin. Bu bosqichda o‘qituvchi oldiga quyidagi vazifalar qo‘yiladi:
– fikr almashishni boshlash, aniq ishtirokchilarga so‘z navbati-ni berish. So‘z navbatini birinchi bo‘lib o‘qituvchi olishi tavsiya etilmaydi;
– iloji boricha ko‘proq fikr, g‘oya va takliflarni yig‘ish. Buning uchun har bir tinglovchini faollashtirish lozim. O‘z fikrini bildi-rish uchun so‘zga chiqqan har bir ishtirokchi so‘zining oxirida o‘zi-ning taklifini ham bildirishi yoki o‘zining takliflarini keyin-roq ham berishi mumkin;
– mavzudan chetga chiqmaslik, o‘qituvchidan sergaklikni talab qiladi. Mavzudan chetga chiqqan tinglovchilarni mavzuga yo‘naltirib turish lozim;
– barcha ishtirokchilarning yuqori faollik darajasini ushlab turish. Bir tinglovchining boshqasining hisobidan haddan ziyod faolligiga yo‘l qo‘ymaslik, vaqt reglamentiga rioya qilish, cho‘zilib ketgan monologlarni to‘xtatish va barcha ishtirokchilarni suhbatga jalb qilish;
– diskussiyaning keyingi aylanasiga o‘tishdan oldin, bildiril-gan g‘oya, fikr, nuqtai nazarlarning tezkor tahlilini amalga oshi-rish lozim. Bunday tahlil yoki dastlabki xulosalarni muayyan vaqt oralig‘ida (har 1o–15 daqiqa), o‘tkazish maqsadga muvofiq.

4. 
   Xulosa (refleksiya):
   

Uchinchi bosqich — refleksiya bosqichi — muayyan yagona yoki muro-sali fikr, qarashlar, qarorlarni ishlab chiqishni nazarda tutadi. Bu bosqichda mashg‘ulotning nazorat funksiyasi amalga oshiriladi. O‘qi-tuvchi tomonidan hal etiladigan vazifalarni quyidagicha ifodalash mumkin:
– o‘tkazilgan diskussiyani tahlil qilish va baholash, natijalar-ni sarhisob qilish. Buning uchun diskussiya boshida shakllantiril-gan maqsad va olingan natijalarni taqqoslab, ularning ijobiy va salbiy jihatlarini aniqlash, xulosa chiqarish, qaror qabul qilish, natijalarni baholash lozim;
– diskussiya qatnashchilarining yagona fikrga kelishlariga yordam berish. Bunga turli yondashuvlarni diqqat bilan tinglash, qaror qabul qilish uchun umumiy g‘oyalarni topish orqali erishish mumkin;
– qatnashchilar bilan birgalikda jamoaviy qaror qabul qilish, shu bilan birga turli fikr va yondashuvlarning muhimligini alohi-da e’tirof etish lozim;
– yakuniy so‘zida guruhni nazariy va amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan xulosalarga yo‘naltirish lozim.