Педагогик атамалар луғати

Таълим олиш ҳуқуқи – фуқароларни она тилида 9 йиллик умумий ўрта 
таълим ва 3 йиллик ихтиёрий-мажбурий ўрта махсус касб-ҳунар таълимини 
олишлари билан кафолатланадиган Ўзбекистон Республикаси фуқаросининг 
Ўзбекистон Республикаси Конституциясида кафолатланган асосий ҳуқуқларидан 
бири.
Таълим принциплари – ёшларга таълим-тарбия беришда таълим 
мақсадларига мувофиқ ўқитишнинг асосий характерини белгилаб берувчи таянч 
қоидалар. 
Таълим стандарти- муайян таълим жараёнининг модели, намунаси, этолони, 
меъёрлари, қоидалари, талаблари давлат томонидан тасдиқланган меъёрий 
ҳужжат. 
Таълим ва тарбия журнали – таълим ва тарбия муаммоларини, уларнинг 
бирлигини илмий жиҳатдан ёритишга ихтисослашган нашр.
Таълим-тарбия методикаси – таълим-тарбиянинг назария, фаолият 
регламенти(алгоритми) ва педагогик амалиёт каби уч соҳасини аниқ ифодаланувчи 
жараён. 
Таълим технологиялари – 1) таълимнинг янада самаралироқ шаклига 
эришиш учун, инсон заҳираларини ва улар ўртасида ўзаро таъсирни ҳисобга олган 
ҳолда билимларни ўзлаштириш, таълим жараёнини баҳолаш, амалга ошириш, 
тизимли режалаштириш методи; 2) таълимнинг техник воситалари ва 
компьютерларни шунчаки қўллаш эмас, балки таълим самарадорлигини оширишга 
қаратилган омилларни таҳлил этиш асосида лойиҳалаш усули, материал (ўқув 
методик) ва мақбул методлар ёрдамида таълим жараёнини қулайлаштириш 
усулларини ишлаб чиқиш ва унинг тамойилларини аниқлаш; 3) аниқ мақсадга кўра 
ўқув жараёнини бошқаришга оид дидактик муаммоларни ҳал қилиш, бунда 
эришиладиган ютуқлар аниқ тавсиф ва таърифларга асосланишига эришиш методи. 

---

- 73 - 
73 
Таълим технологияси – таълим ахборотларини манбадан истеъмолчига 
узатишда қўлланиладиган дидактик услублар мажмуаси. 
Таълим тизими – турли даража ва йўналишдаги ўзаро алоқадор узлуксиз 
таълим дастурлари ва давлат таълим стандартлари, ташкилий ҳуқуқий турларидан 
қатъий назар таълим муассасаларининг барча тармоқлари, таълимни бошқарув 
органлари ва улар қошидаги муассаса ҳамда ташкилотларни қамраб олувчи тизим.