Патологик физиология

Артериал тўлақонлик оқибатлари. 
Артериал тўлақонлик маълум даражада фойдали жараён ҳисобланади, 
чунки кўп миқдорда қон билан оксигемоглобин ва озуқа маҳсулотлари оқиб 
келиши натижасида тўқималарда моддалар алмашинуви яхшиланади. Бу 
ҳолат касалликларни даволашда кенг қўлланилади. Беморларга горчичник, 
банка қўйиб, ҳар хил иссиқлик муолажалар қилиниб, актив гиперемия ҳосил 
қилинади. Артериал тўлақонлик салбий оқибатларга олиб келиши ҳам 
мумкин. Унинг оқибатида томирлар ёрилиши, қон қуйилишлари келиб 
чиқиши мумкин, артериал гиперемиянинг энг огир асоратлари марказий нерв 
системасининг тўлақонлигида бўлади. (Бош мияга кўп қон келганда, одатда 
бош айланади). 
М и я томирларидан қон қуйилиши жуда хавфли ҳисобланади, масалан, 
мия томирларининг эластиклиги ва ўтказувчанлиги ортганда шундай бўлиши 
мумкин. 
9.2. ВЕНОЗ ТЎЛАҚОНЛИК ( Г И П Е Р Е М И Я ) 
Веноз тўлақонлик тўқиманинг бирор қисмидан қон оқиб кетиши 
қийинлашиши оқибатида вужудга келади. 
Этиологияси. Веноз тўлақонлик келтириб чиқарувчи омилларга 
қўйидагилар киради: 
Гвенага тромб тиқилиб қолиши, тўқиманинг айрим бўлагидан қон оқиб 
кетишини қийинлаштиради; 
2.вена томирларининг (ўсма, чандиқ, ҳомиладор бачадон, боғлаш) 
сиқилиб қолиши; 
З.юрак ўнг қоринчаси етишмовчилигида тананинг пастки қисмларида 
қон оқишининг секинлашиши ва тўпланиб қолиши. 
191 

---

4.капилляр томир девори ўтказувчанлигининг ортиб кетиши 
натижасида фильтрациянинг кучайиши (яллиғланишда артериал 
гиперемиянинг веноз гиперемияга ўтиши, бактериал токсинлар 
киритилишида) 
5.зоқ вақт тик туриб ишлайдиганларда оёқ веналарида қон тўпланиб 
қолиши; 
6.ўпка иши сусайганда, унинг эластик хусусиятлари пасайганда кўкрак 
қафасини сўриб олиш хусусияти пасайиб кетади. Бунда катта қон айланиш 
доирасида веноз тўлақонлик ривожланади.