O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

qcalarga munosabati t o ‘g ‘risida ham aytib o ‘tish m aqsadga m uvofiqdir.
Bilga xoqonning turk xalq iga qarata aytgan s o ‘zlari Turk xoqonligidagi
ijtim oiy, siy o siy vaziyatni to'laqonli baholaydi. B ilg a xoq on kichik bitig
voqealarini o ‘zin in g taxtga o ‘tirishidan boshlaydi va jam iki qarm dosh-
nrug‘lariga, farzandlariga, beku am aldorlarga, to ‘quz o ‘g ‘uz beklariga
murojaat qilib, o ‘zin in g hukm dorlik faoliyatidan, m am lakat va cl-yurt
tichun qilgan fidokorligidan ularni xabardor qilib qolm aydi, balki xalq­
ning parokandaligi, b ek lam in g xiyonatidan aziyat chekadi. M amlakatni
birlikka da’vat etadi, B ilg a xoqon qudratli Turk xoq on ligin i barpo qi-
lishda o ‘zin in g xizm atlarini bayon qilar ekan: “Shuncha xalqni y ig ‘dim ,
IJ endi y o v u z em as. Turk xoqoni 0 ‘tukan yish d a tursa, elda tashvish
y o ‘q”, deb o ‘git beradi. B u o ‘gitning ostida xalqning osoyish taligi, g ‘am-
tashvishsiz yashashinin g o m ili 0 ‘tukanda - poytaxtda xoq on m ustah-
kam o'rnashuvt v a xalq uning atrofiga birlashuvini ifoda etadi. X alvn ig
parokandaligi, beklarning xiyonati x o q o n g a ish onchsizlik paydo qildi,
oqibatda xalqning o ‘z i jabr k o ‘rdi.
Kul tigin bitiktoshi ikki qism dan - kichik bitig va u lu g ‘ bitigdan
iborat. K ichik bitigni u lu g ‘ b itigning debochasi deb aytish m um kin.
Y o ‘llu g ‘ tigin bitiktoshda B ilg a xoqon tilidan hikoya qilar ekan, turkiy
qavm lam ing ikki yu z y illik tarixini badiiy y o ‘sinda ifoda qiladi, turkiy
tiavm lam ing ijtim oiy, siy o siy va m a ’naviy jihatdan g o h y u k sa lish in i, goh
lanazzulini dardli lavhalarda bayon qiladi. T ab g‘ach (xitoy) xalqi turkiy
qabilalam ing hayotiga, turm ushiga doim rahna solib keldi. Birinchi Turk
xoq on ligi davrida (5 5 1 -6 3 0 ) m am lakatning parokanda ah volga tushib