O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

m asalasini k o ‘targanlarida, lstam i y a b g ‘u Sharqiy Rum bilan birgalikda
jujanlarga qarshi hujum ga tayyorligini bildirib: “Agar ular qush b o ‘lib
osm on ga uchib chiqsa ham , baliq b o ‘lib dengiz tubiga yashirinsa ham,
m ening qilichim dan qutulolm aydi”, deb v a ’da berdi.
Shunday qilib, bu m asalalar yuzasidan bitim nom a tuzildi. Bitim da
Eronga qarshi harbiy ittifoq a sosiy, kechiktirib b o im a y d ig a n va zifa qilib
belgilandi. Shundan boshlab uzoqqa c h o ‘zilgan urushlar boshlanib ketdi.
Turk xoq on ligi Sharqiy Rum bilan ittifoqlashib olgandan keyin Eron­
ga hujum qildi. lstam i y a b g ‘u 569-yili X urosonga bostirib kirib, Eron
q o ‘shinlarini tor-mor qildi. Eron oq xunlardan bosib olgan jo y lam ing
ham m asini lstam i Erondan tortib oldi. Eron turk xoq on ligi bilan sulh
tuzishga majbur b o ‘ldi. Sulh shartlariga binoan turklar har yili Erondan
qirq m ing Rum oltini m iqdorida boj olib turdi.
571-yild an boshlab esa Eron bilan Sharqiy Rum orasida uzoqqa
c h o ‘zilgan urush boshlanib ketdi. Eron Sosoniylar sulolasi zaifiasha bor-
di. Turk xoq on ligi bu davrda harbiy va iqtisodiy tom ondan borgan sari
kuchaydi.
42

---

5 7 2 -y ili M u g ‘an x o q o n va Istam i y a b g ‘u vafot etdilar. Ulardan k e­
yin taxtga o ‘tirgan Tapar xoqon (5 7 2 -5 8 2 ), Ishbara xoqon (5 8 2 -5 8 7 )
lar hukm ronligi paytida Turk x o q o n lig i bilan Eron orasida bir marta
urush b o ‘ldi. Eron sarkardasi Bahrom chubin uch yu z m ing kish ilik turk
q o ‘shinlarini - Chur b a g ‘a xoq o n q o ‘m ondonligidagi lashkam i Hirot bi­
lan B a lx orasida tor-m or qildi. 0 ‘sha urushda Chur b a g ‘a xoqon halok
boMdi. B ahrom chubin B uxoro yonidagi Paykent shahriga bostirib k e­