O„zbekiston respublikasi qurilish vazirligi samarqand davlat arxitektura-qurilish instituti

S
1
,S
2
- taqqoslanadigan variantlar bo‗yicha ishning tannarxi; 
K
1
,K
2
- xuddi shu variantlar bo‗yicha kapital qo‗yilmalar; 
En - kapital qo‗yilmalar iqtisodiy samaradorligining normativ koeffitsienti. 
2. Butun xizmat davrida vaqt omilini hisobga olgan holda ekspluatatsiya qilish 
xarajatlarini tejab qolish orqali baholanadigan yangi mashina va konstruksiyalarni 
qo‗llash. 
YAngi qurilish texnikasining samaradorligi yuqorida ko‗rsatilgan formula 
bo‗yicha baholanadi. Bunda yangi va oldin ekpluatatsiya qilingan texnikaning 
qiymati hisobga olinadi. YAngi va oldindan ekpluatatsiya qilingan konstruksiyaning 
uzoq muddatligini hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:
K
e 
= (R
1 
+ E
n
) / (R
2 
- E
n
)
(12.2)
 
Bunda: 
R
1
, R
2
— taqqoslanadigan variantlar bo‗yicha qurilish 
konstruksiyalarining bir yil xizmat qilishga mo‗ljallangan qiymatining ulushi. 
3.Ilmiy texnik-taraqqiyot yutuqlaridan foydalanish evaziga qurilishni davom 
etish muddatini qisqartirish. Bunda iqtisodiy samaradorlik quyidagi formula bo‗yicha 
aniqlanadi: 
E
u
 = N (1 - T
2
/T
1
)
(12.3) 
Bunda: 
N
— qurilishni davomiylik muddatining variantlari bo‗yicha shartli-
doimiy xarajatlar; 
T
1
va
T
2
 
- taqqoslanayotgan variantlar bo‗yicha qurilishning davomiylik 
muddati. 
Shartli-doimiy xarajatlar miqdori o‗rtacha «materiallarga xarajatlar» moddasi 
bo‗yicha bir foiz etib qabul qilinishi mumkin yoki «mashina va mexanizmlarni 
ekpluatatsiya qilish xarajatlari» moddasi bo‗yicha 15 %, «davr (ustama) xarajatlari» 
moddasi bo‗yicha 50% etib belgilanishi mumkin. 
4. Xajmiy-rejaviy va konstruktorlik yechimlarini takomillashtirish. U quyidagi 
formula bo‗yicha aniqlanishi mumkin: