A toshmatov, sh sh. Magzumova

0 ‘TKIR VA SURUNKALI
INTOKSIKATSIYALARDA RUHIY BUZILISHLAR
Sanoatdagi zaharli moddalar, oziq-ovqat toksinlari, ba’zi dori vositalari 
bilan o ‘tkir va surunkali zaharlanishlar ishlab chiqarishda, turm ushda, 
davolash amaliyotida uchrab turadi. Bunda turii og'iriik va shakldagi psixotik 
buzilishlar kuzatilishi m umkin.
O 'tkir intoksikatsiyalar, odatda, bem orlarda o ‘tkir psixotik holatlar, 
b a’zida hatto ch o‘zilgan psixozlar rivojlanishi bilan birga kuzatiladi. 
Surunkali intoksikatsiyalarda, turli somatik belgilar bilan bir qatorda, 
odatda, turg'un shaxs o ‘zgarishlari rivojlanadi.
Baxtsiz hodisalar, sanitar m e’yorlari, xavfsizlik texnikasining buzilishi, 
dori vositalarining miqdorini oshirib yuborish va h.k. holatlarda yuzaga 
keluvchi intoksikatsiyalardan tashqari, organizmga u yoki bu dori vositalar, 
boshqa moddalarni ataylab yuborish bilan bog‘liq bo'lgan bir guruh 
intoksikatsiyalar ham uchraydi. Bu yerda etil spirti bilan surunkali 
zaharlanish boshqa intoksikatsiya turlari orasida ko'proq kuzatiladi.
Etil spirti bilan o‘tkir va surunkali zaharlanish bilan bogiiq ruhiy
buzilishlar
Alkogol kuchli hujayra zaharli moddasi b o ‘lib, barcha a ’zolar va 
to ‘qim alarda patologik o ‘zgarishlami chaqirishi m um kin, am m o u 
markaziy asab tizimiga nisbatan alohida kuchli toksik ta ’sirga ega. Hatto 
organizmga kichik m iqdorda alkogol yuborilganda ham , asab va ruhiy 
jarayonlam ing kechishida sezilarli buzilishlami kuzatish mumkin. Ichki 
tormozlanish zaiflashadi, o ‘zini idora qilish, o ‘z holatiga tanqid pasayadi. 
Nutq tezlashadi, harakat koordinatsiyasi buziladi. Ba’zida insonda mastlik 
holatida kuch kelib qo‘shilishi hissi kuzatilib, ish qobiliyati oshgandek 
bo'ladi. Shu bilan birga, subyektiv hissiyotlarga qaramay, eksperimental 
tekshiruv har doim hatto kichik m iqdorda alkogol qabul qilganda ham
ish qobiliyatining pasayishini ko'rsatadi. Nisbatan katta miqdorlarda yaqqol 
p sixom otor q o ‘zg‘alishlar n oadekvat x a tti-h a ra k a tla r b ilan, ong 
buzilishlari atrofdagilarga m o‘ljalning buzilishi bilan kuzatiladi. Og‘ir 
mastlikda chuqur karaxtlik holati yuzaga keladi, ba’zida esa sopor, koma 
rivojlanib, o ‘lim bilan tugashi m umkin.