Сборник докладов республиканской научно-методической конференции вопросы применения современных систем и технологий


RAQAMLI TA‟LIM MUHITIDA O„QITUVCHINING RAQAMLI



Download 4,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet153/192
Sana16.05.2023
Hajmi4,83 Mb.
#939330
TuriСборник
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   192
Bog'liq
NIODV16odDrn6UImasWEOZYBtCBrWptH

RAQAMLI TA‟LIM MUHITIDA O„QITUVCHINING RAQAMLI 
KOMPETENTSIYALARINI RIVOJLANTIRISH 
 
Hamrayeva G.R., Abdusamatova Sh.X., TATU 
Raqamli ta‘lim muhitini rivojlantirish borasida bugungi kunda barcha soha va 
tarmoqlarda ulkan ishlar amalga oshirilmoqda. Yurtimiz ta‘lim tizimida yangi 
o‗zgarishlar joriy qilinib, ta‘lim muassasalari faoliyati rivojlantirilmoqda. Bularning 
barchasi malakali mutaxassislarga bo‗lgan talabni oshirmoqda. Chunki har bir 
sohaning rivoji, loyihalarning ijrosi yetuk kadrlarga bog‗liq. Shu bois keyingi yillarda 
ta‘lim tizimi modernizatsiya qilinib, o‗qitishning zamonaviy shakl va texnologiyalari 
joriy etilmoqda. Hududlarda yangi, shu jumladan, xorijiy ta‘lim muassasalari tashkil 
etilib, talab yuqori bo‗lgan mutaxassislar tayyorlashga sharoit yaratilmoqda. Ushbu 
mutaxassislarni tayyorlashda mahoratli raqamli kompetentsiga ega bo‗lgan
 
o‗qituvchilarning roli beqiyosdir. 

Raqamli kompetentsiyalar o‗qituvchining 
printsipial jihatdan yangi, raqamli muhitda ishlashga majbur bo‗lishi va ta'lim 
jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan o‗zaro aloqada bo‗lishi bilan bog'liq. 
Raqamli ta‘lim muhitida zamonaviy sifatli mutaxassislar tayyorlash uchun 
o‗qituvchining kasbiy kompetensiyasini shakillantirish zarur. ―Raqamli ta'lim 
muassasalarining tashabbuskor guruhi raqamli kompetensiyalar matritsasini tuzish va 
o‗qituvchilar o‗rtasida katta so‗rovnoma o‗tkazish lozim. Uning maqsadi - bugungi 
kunda o‗qituvchilarning qanday savollari va muammolari borligini, shuningdek, 
o‗qituvchiga onlayn tarzda yuqori sifatli ishlash uchun qanday malaka oshirish 
kurslari kerakligini tushunishdan iborat‖, - bo‗lish kerak. So‗rovnoma natijasida har 
bir zamonaviy raqamli muhit o‗qituvchisi o‗zlashtirishi kerak bo‗lgan ettita asosiy 
raqamli vakolatlar aniqlandi. 
1. Axborotni izlash va ishlash 


343 
Hozirgi kunda aksariyat o‗qituvchilar Internetda ma'lumot qidirish va tahlil 
qilish ko‗nikmalarini rivojlantirdilar. Biroq, ba'zi o‗qituvchilar hali ham raqamli 
kontent yaratishda muammolarga duch kelishmoqda. 
2. Internet xavfsizligi 
O‗qituvchilar o‗zlarini va ma'lumotlarini Internetda qanday saqlashni 
o‗rganishlari kerak. Afsuski, ko‗plab o‗qituvchilar kiberxavfsizlikning ahamiyatini 
hali ham anglamaydilar va zudlik bilan asoslarni o‗rganishlari kerak.
3. Axborot va ma'lumotlarni boshqarish 
Axborot xavfsiz saqlanishi va to‗g'ri boshqarilishi kerak. So‗rov natijalaridan 
ko‗rinib turibdiki, ko‗plab o‗qituvchilar bulutli saqlash tizimlaridan qanday 
foydalanishni shuningdek, uchinchi shaxslarning shaxsiy ma'lumotlariga oid 
qonunchilikni qachon buzganliklarini bilishmaydi. 
4. Raqamli muhitda o‗qitishni tashkil etish 
O‗z-o‗zini ajratish va masofadan o‗qitishni joriy etishdan oldin 
o‗qituvchilarning yarmidan ko‗pi raqamli manbalardan har xil darajada 
foydalanganlar. Shunga qaramay, vaziyat shuni ko‗rsatdiki, onlayn ta'lim - bu 
o‗rganish kerak bo‗lgan mutlaqo yangi ish shakli. 
5. Raqamli muhitda hamkorlik 
Raqamli muhitda hamkorlik samarali o‗rganish kalitlaridan biridir. O‗qituvchilar 
o‗quvchilar, ota-onalar va hamkasblar bilan raqamli hamkorlik vositalarini 
o‗zlashtirishlari kerak. 
6. Raqamli muhitda aloqa 
Aloqa onlayn ta'lim uchun bir xil darajada muhimdir. O‗qituvchilarning ayrim 
qismi bir xil aloqa xizmatida bir nechta funktsiyalarni parallel ravishda ishlatishga 
qodir emas, shuningdek, ular uchun bir vaqtning o‗zida bir nechta xizmatlar va 
dasturlar bilan ishlash qiyin. 
7. Noaniqlik sharoitida o‗z-o‗zini rivojlantirish 
Doimiy ravishda o‗z-o‗zini rivojlantirish, o‗qitish, malakasini oshirish, yangi 
ko‗nikma va malakalarni o‗zlashtirish - bu har qanday zamonaviy mutaxassis uchun 
dolzarb talablardir.
Yuqorida keltirib o‗tilgan zamonaviy ta‘lim muhitida o‗qituvchining raqamli 
kompetensiyalar shakllantirish va matritsasini tuzish uchun xorijy davlatlarning 
―Ilg‗or modelidan‖ foydalanish samarali natija beradi. 
O‗qituvchi kompetensiyasini rivojlantirish Ilg‗or modeli - bu o‗quv jarayonini 
tashkil etishda tubdan boshqacha yondashuv ya‘ni o‗qituvchiga nisbatan ayrim 
talablar o‗zgaradi. Ushbu model uchta asosiy qismdan iborat. 


344 
Birinchisi, raqamli professional kompetensiyalar. Bu har qanday zamonaviy 
mutaxassisga ega bo‗lishi kerak bo‗lgan ko‗nikmalar. Bunga aloqa, kasbiy 
hamkorlik, raqamli ko‗nikmalarni rivojlantirish va aks ettirish amaliyoti kabi raqamli 
jihatlar kiradi. Refleksiv amaliyot - bu sizning harakatlaringizni aks ettirish, tahlil 
qilish va o‗rganish qobiliyatidir. Bu o‗z kasbiy tajribasiga asoslangan doimiy o‗qish 
jarayoni bo‗lib, doimiy rivojlanish va takomillashtirishga imkon beradi. 
Ikkinchi qism - bu raqamli pedagogik kompetentsiyalar. Ularga quyidagilar 
kiradi: 

raqamli manbalar: ularni tanlash, yaratish va o‗zgartirish, shuningdek 
boshqarish, himoya qilish va bo‗lishish; 

o‗rganish va o‗qitish: o‗qitish, maslahat berish, aks ettirish amaliyoti - tajribani 
tahlil qilish va o‗rganish, shuningdek o‗qitishni o‗z-o‗zini boshqarish; 

baholash: baholash strategiyasi, dalillarni tahlil qilish, mulohazalar va 
rejalashtirish; 

o‗quvchilarning imkoniyatlarini kengaytirish: kirish va qo‗shilish, 
shaxsiylashtirish, jalb qilish. 
Uchinchi qism o‗qituvchining zamonaviy raqamli kompetentsiyalarini 
birlashtiradi, bu o‗quvchilarning raqamli kompetentsiyalarini shakllantirishga 
qaratilgan. Ushbu model o‗qituvchining eng muhim vazifalaridan biri ta‘lim 
muassasasi talabalarida zamonaviy ko‗nikmalarni rivojlantirishga ko‗maklashishdir. 
Bular axborot va media savodxonligi, raqamli aloqa va hamkorlik, raqamli tarkib 
yaratish, raqamli resurslardan mas'uliyatli foydalanish va texnologik muammolarni 
hal qilish. 
Xulosa qilib shuni ta'kidlash kerakki, bugungi kunda butun dunyoda pedagogik 
jamoatchilikning katta e'tiborlari yangi raqamli kompetentsiyalarni tezkor ravishda 
shakllantirishga yo‗naltirilgan. Hozirgi sharoitda o‗qituvchilar iloji boricha tezroq 
o‗rganishlari, zamonaviy texnologiyalarni o‗zlashtirishi, yangi o‗qitish va o‗zaro 
ta'sirlashish vositalarini o‗zlashtirishi, shuningdek barcha samarali o‗qitish 
formatlarini o‗zlarining kundalik ishlariga kiritishlari zarur. Doimiy o‗rganish bu 
butun dunyo bugun nimaga kelgani va bizning kelajagimiz nimada qurilishi. Ham 
talabalar, ham o‗qituvchilar uchun uzluksiz o‗rganish - bundan buyon faqat shu 
sharoitda biz bilimli, bilimdon yangi avlodni tarbiyalaymiz. 


345 

Download 4,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   192




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish