Tijorat banklari faoliyati tahlili indd

2.3. Bank majburiyatlari samaradorligi tahlili
Bankning resurslarini tashkil etish bilan bog‘liq bo‘lgan 
operatsiyalari – passiv operatsiyalar deyiladi.
Passiv operatsiyalar
bank aylanmasiga chetdan mablag‘lar 
jalb etish va o‘z mablag‘larini tashkil etish bilan bog‘liq ope-
ratsiyalardan iborat. Bank resurslari uning majburiyatlari va 
o‘zining kapitalidan tashkil topadi.
Bank faoliyatining yana bir asosiy o‘ziga xos xususiyatla-
ridan biri shundan iboratki, uning resurslari asosan chetdan 
jalb etilgan majburiyatlaridan tashkil topadi.
2.7-jadval
«A» bankining chetdan jalb etilgan va o‘z mablag‘lari 
tarkibi
1
(yil boshiga)
№
Ko‘rsat-
kichlar
O‘tgan yil
boshiga
Joriy yil
boshiga
Joriy yil o‘tgan 
yilga nisbatan 
o‘zgarishi
Summa
mln
so‘m
Salmog‘i
%
Summa
mln
so‘m
Salmog‘i
%
Summa
mln
so‘m
Salmog‘i 
%
1.
O‘z 
mablag‘lari
3910
8,8
4100
9,1
190
4,9
2.
Chetdan 
jalb etilgan 
mablag‘lar
40510
91,2
41000
90,9
490
1,5
3. JAMI:
44420
100
45100
100,0
680
1
«A» tijorat banki shartli ravishda olingan.

---

41
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, «A» bank 
pas sivining asosiy qismi 40510 mln so‘m, ya’ni 91,2 foi-
zi 1-yanvar o‘tgan yil holatiga va 41000 mln so‘m, ya’ni 
90,9 foizi, 1-yanvar joriy yil holatiga chetdan jalb etilgan 
mablag‘lar, qolgan qismi esa (8,9 % va 9,1 %) o‘z mablag‘-
lari hisobiga tashkil etilgan. Tahlil etilayotgan davrda o‘z 
mablag‘lari 1900 mln so‘m, ya’ni 4,9 foizga, chetdan jalb 
qilingan mablag‘lar esa 490,0 mln so‘m, ya’ni 1,5 foizga 
o‘sgan.
Bank majburiyatlari qoldig‘i bank balansining ikkinchi 
bo‘limida aks ettiriladi.
Bank majburiyatlari ularning o‘ziga xos xususiyatlari, 
manbalari va muddatlari hisobga olingan holda asosan qu-
yidagi guruhlarga bo‘linadi:
• Talab qilib olingunicha saqlanadigan depozitlar.
• Jamg‘arma depozitlar.
• Muddatli depozitlar.
• Boshqa banklarning hisob raqamlari.
• Olingan qisqa muddatli kreditlar.
• Olingan uzoq muddatli kreditlar.
• Mijozlarning boshqa depozitlari.
Ushbu guruhlarga hisobvaraqlar, ularning manbalari 
nuqtayi nazaridan yana bir necha hisob raqamlardan tash-
kil topadi (3-ilovaga qarang).
Shuning uchun ham har bir hisobvaraq qoldiqlari alohi-
da tahlil etilishi lozim bo‘lgan taqdirda, ularning tarkibi ush-
bu hisobvaraq tarkibiga kiruvchi hisob raqamlar qoldiqlari-
ga asoslangan holda amalga oshiriladi. 
Bank majburiyatlarini tahlil etishda asosiy e’tibor ular-
ning tarkibi, dinamikasi va barqarorlik darajasiga qarati-
ladi.
 

---

42
2.8-jadval