Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S


ÝABANY Ärsarylaryň  ýabany



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet226/246
Sana11.02.2023
Hajmi4,73 Mb.
#910147
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   246
Bog'liq
Atanyýazow S Şejere (Türkmeniň nesil daragty)-1994`Turan

ÝABANY
Ärsarylaryň 
ýabany
diýen urugynyň etnik ady “giň sährada 


251
ýaşaýanlar” diýen manyny aňladýar. Gadymy türki halklar “sähra” sözüne 
derek 
ýaban
sözüni ulanypdyrlar. Öý haýwanlaryndan tapawutlylykda 
dagda-düzde, çölde, jeňňelde ýaşaýan janawerlere-de 
ýabany
haýwan
diýilýär.
Türk alymy professor Faruk Sümer Yragyň Halap welaýatynda 
ýaşaýan türkmenleriň bir taýpasyna 
ýaban äri
diýilýändigini, çünki 
onuň öň ýabanda ýaşandygyny belleýär, belki, ýabanylar bilen ýaban 
äriler aslynda bir kökden dörän etnik toparlardyr.
ÝABY
Gökleňleriň we tekeleriň düzümine girýän 
ýaby
tiresiniň adynyň 
ýüze çykyşy we manysy barada birnäçe çaklamany hödürlemekçi: 
1) bu at gadymy oguzlarda hökümdarlaryň adyny aňlatmak üçin 
ulanylan ýabgu diýen tituldan emele gelipdir. Seljuk serkerdeleri 
özleriniň uly ogullaryna-da ýabgu diýen tituly beripdirler; 
2) orta asyrlarda uly türki taýpanyň (ýa-da halkyň) ady bolan ýabaku 
sözünden. Ýabaku diýen etnonim hem aslynda ýabgu diýen titul bilen 
baglanyşyklydyr; 3) bu at ýaby diýen totem bilen baglanyşykly ýüze 
çykypdyr. Bu ýagdaýda ýaby diýen etnonim gadymy türki eýýamda dörän 
bolmaly, çünki gunlaryň harby-administratiw bölünişiginde esgerleriň 
dürli toparlary gylýallaryň belli-belli görnüşlerini (ýaby, alaşa, baýtal), 
olaryň dürli reňkdäkilerini (bu barada 
Alaýontly, alat
diýen makala 
serediň) münmek däbi ýörgünli bolupdyr.
Ýaby diýen taýpa Alyşir Nowaýynyň döwründe Sogdianada 
(Samarkant töwereklerinde) oturypdyr. Ol şeýle ýazýar:
Sogd içinde oltururlur ýabular,
Ýabularnyň mingen aty ýabular.
ÝAGMYR, ÝAGMYRÇY
Orta asyr türkmenleriniň arasynda 

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   246




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish