|
Ingrediyentlar
PDK,
mg/m3
Atmosferaga tashlanma
%
g/kun
t/yil
Uglevodorodlar
(metan
bо‘yicha)
50,0
33,999529
1072,163895
33,63
Uglerod oksidi
5,0
64,735863
2034,217766
63,81
Azot ikki oksidi
0,085
1,925540
58,494254
1,835
Oltingugurt ikki oksidi
0,6
0,005280
0,161020
0,005
Azot oksidi
0,5
0,481435
14,623920
0,459
Vodorod sulfid
0,008
0,033579
1,058948
0,033
Qurum
0,15
0,233557
7,364064
0,231
Jami
101,414783
3188,083867
100,0
Siquv tizimi tarkibiga GQHQ (gazni qayta haydaydigan qurilma) oldidagi filtr-
ajratgichlardagi gaz ajratgich, gazni siquvchi GQHQ, uni sovutadigan HAQ (havoli
ajratish qurilmasi) va kondensatsiyalangan suyuqlik bо‘limining filtr-ajratgichlari
kiradi. Hisoblarga muvofiq 2,6 mln.m
3
/kun gazni 0,1 dan 5,6 MP gacha siqish uchun
kompressor va 25,53 MVt quvvat talab qilinadi. Janubiy Kemachi SKSsiga uzatmasi-
kollektori diametrining о‘lchami Janubiy Kemachi-О‘rtabuloq-MGQIZga ulanishida
325x10 mm.ga va uzunligi 1 km.ga teng. Shuning uchun SKSsini va boshqa obyektlarni
faoliyat kо‘rsatishi tufayli atmosferaga qо‘shimcha gazni va uglevodorodlarning yongan
tashlanma mahsulotlari chiqariladi. Bunday chiqariladigan chiqindilarning tarkibiga
azot oksidi-24,6% va uglerod oksidi- 67,82% kiradi. Umumiy tashlanadigan chiqindilar
8 turda (uglevodorodlar metanli, uglerod oksidi, azod ikki oksidi, oltingugurt ikki
oksidi, azot oksidi, vodorod sulfid, qurum va uglevodorodlar) bо‘lib, 1140,2 t/yilni
tashkil qiladi.
Muborak guruhi konlaridan chiqadigan neft gazlarini utilizatsiya qilinishini
hisobiga atmosferaga chiqariladigan tashlanmalar 2047,88 t/yil ga kamaytiriladi.
Janubiy Kemachi konidagi GKTQ orqali atmosferaga beriladigan va yoqiladigan
gaz jahon banki tomonidan о‘lchanganda 0,95 mln.m
3
/kunni tashkil qilgan. Shunday
341
qilib hisoblaganimizda umumiy qazib olinadigan gazning 9,3% yoqilishi ma’lum bо‘ldi.
“О‘zneftgazqazibolish” AKning ma’lumotlariga muvofiq Shimoliy О‘rtabuloq konidan
bir kunda 317000 m
3
gaz atmosferaga chiqarilmoqda va uni ifloslantirmoqda.
Kruk konida 2013 yildan keyin kо‘pgina quduqlarning gazlift usulidan
SHCHNQsiga о‘tkazilganligini hisobga oladigan bо‘lsak utilizatsiya qilinmaydigan
gazlarning hajmi keskin kamayadi va uning miqdori qazib olingan neftning tarkibidagi
yо‘ldosh gazlar miqdoriga teng bо‘ladi (10.2-jadval).
39.2-jadval
Ishlab
chiqarish
yili
Konda utilizatsiya qilinmaydigan gaz
hajmining baholash istiqboli
Utilizatsiya qilinmaydigan gaz hajmining
umumiy baholash istiqboli
Gazlift
bilan
2013
yildan
gazliftsiz
Shimoliy
О‘rtabuloq
gazlift
bilan
Shimoliy
О‘rtabuloq
gazlift siz
2013
yildan
Janubiy
Kemachi
Kruk
G‘arbiy
Kruk
Umid
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
Yilig
a
Kuni
ga
2011
346,8 0,95 382,2 1,05 2,7 0,007 51,1 0,14 173,0 0,47 173,0 0,474 955,8 2,6 955,8 2,6
2012
385,2 1,06 341,8 0,94 2,6 0,007 46,7 0,13 158,2 0,43 158,2 0,433 934,6 2,6 934,6 2,6
2013
392,9 1,08 292,3 0,80 2,6 0,007 41,5 0,11 140,8 0,39 140,8 0,386 870,1 2,4 870,1 2,4
2014
390,5 1,07 250,4 0,69 2,6 0,007 36,3 0,10 123,4 0,34 4,9 0,013 803,2 2,2 684,7 1,9
2015
390,8 1,07 221,8 0,61 2,4 0,007 31,2 0,09 106,1 0,29 4,4 0,012 752,3 2,1 650,6 1,8
2016
392,8 1,08 199,7 0,55 2,4 0,007 26,0 0,07 88,8 0,24 4,1 0,011 709,6 1,9 624,9 1,7
2017
391,2 1,07 180,0 0,49 2,1 0,006 20,8 0,06 71,5 0,20 3,7 0,010 665,6 1,8 597,9 1,6
2018
389,6 1,07 162,9 0,45 1,9 0,005 15,6 0,04 54,3 0,15 3,4 0,009 624,2 1,7 573,4 1,6
2019
388,2 1,06 148,3 0,41 1,8 0,005 10,4 0,03 37,0 0,10 3,1 0,009 585,8 1,6 551,8 1,5
2020
385,1 1,06 142,2 0,39 1,8 0,005 5,2 0,01 19,8 0,05 2,8 0,008 554,1 1,5 537,1 1,5
2021
356,8 0,98 131,0 0,36 1,6 0,004
2,6 0,01 2,6 0,007 491,6 1,3 491,6 1,3
2022
320,2 0,88 117,2 0,32 1,5 0,004
2,4 0,01 2,4 0,006 441,3 1,2 441,3 1,2
Ma’lumki, Kruk konidagi quduqlarning bir qismi gazlift usulida ishlatiladi va
gazlift amalga oshirilgandan keyin gazneft bilan birgalikda chiqqan gaz yoqib
yuboriladi. Gazlift usulida quduqlarni ishlatish uchun gaz Umid konidan beriladi va
hisobga muvofiq 457 ming.m
3
/kunni tashkil qiladi.
Muborak guruhi tarkibidagi konlardan umumiy oqim mash’ala gazlari Janubiy
Kemachi konidagi SSKsiga kirib keladi va u yerda filtr-ajratgichlardan о‘tkaziladi.
Apparat yordamida qattiq zarrachalar 100% ga, nam tomchilari 8 mkm va undan katta
bо‘lsa ham tozalanadi. Filtr-ajratgichlar yig‘ish va tozalangan gazlarni chiqarib yuborish
jihozlari tizimi bilan ta’minlangan. Undan keyin tozalangan gaz SSK kompressor
sexning kirishidagi GQHQsiga tо‘planadi. Bundan tashqari SSKning tarkibiga
quyidagilar kiradi: gazni HSA kompressorlari, kopressorning ajratgichlari, GQHAning
kirishidagi ajratgichlar, quvur uzatmalarni va armaturani bog‘lovchi tizimlar,
GQHAning yoqilg‘i gaz tizimi.
Yuqorida kо‘rsatib о‘tkanimizdek pastbosimli mash’ala gazlarini 0,1 MPa bosim
ostida tashish uchun Janubiy Kemachi konidagi GKKT qurilmasini rayonida SSKsi
qurilgan. SKSsiga kirib keladigan о‘rtacha tarkibdagi gazlar haqidagi ma’lumot 10.3-
jadvalda keltirilgan.
39.3-jadval
342
Komponentlar
Molyar ulushi
2
Do'stlaringiz bilan baham: |
