Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

 
ОРОЛ БУЙИДА ТАРҚАЛГАН ТУРЛИ ДАРАЖАДА ШЎРЛАНГАН ЎТЛОҚИ-
АЛЛЮВИАЛ ТУПРОҚЛАРНИНГ АГРОКИМЁВИЙ ТАРКИБИ 
 
Мингбоева О. 
Ўзбекистон Миллий университети
 
Кириш. 
Маълумки, ҳозирги вактда Ер шарининг турли ҳудудларида тез суръатлар билан 
юзага келаѐтган шўрланиш жараѐнларини ўрганиш жуда долзарб масалалардан ҳисобланади. 
Шу нуқтаи назардан сўнгги йилларда Орол бўйи минтақаси табиий компонентларининг, 
жумладан тупроқларининг экологик ҳолати ѐмонлашиши қайд қилинмоқда. Суғориш ва 
тупроқларни ювиш меъѐрлари даражасининг ортиши ер ости сувларининг сатҳи кўтарилишига 
олиб келмокда, бу эса ўз навбатида тупроқлар шўрланишининг асосий сабабларидан бири 
ҳисобланади. Ушбу нуқтаи назардан тупроқларни ноқулай шароиг таъсиридан, ҳимоя қилишда 
турли хил усулларини кўллашни режалаштиришда энг аввало ушбу кўринишдаги чора-
тадбирларни амалга оширишга эҳтиѐж сезувчи ер майдонларини аниқлаш ва бу жойда ер 
майдонларининг деградацияға учрашининг потенциал ҳавфлилик даражасини баҳолаш муҳим 
аҳамиятга эга ҳисобланади. Бу кўринишдаги мақсадларда, яъни тупроқларнинг шўрланишини 
бартараф қилишга йўналтирилган чора-тадбирларни режалаштиришда бевосита тупроқ 
унумдорлигига таъсир кўрсатувчи барча салбий жараѐнлар ҳақида чуқур билимга эга бўлиш, 
уларнинг ўзаро ва ташқи муҳит омиллари ўртасидаги муносабатларига ойдинлик киритиш 
муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади. Бунда ижобий муносабатларни аниқлаш ва уларни тупроқ 
унумдорлигини ошириш мақсадларини амалга оширишга йўналтириш мумкин. 
Тадқиқот объекти ва предмети. 
Тадқиқотлар объекти сифатида Қорақалпоғистон 
Республикасининг Нукус туманида тарқалган турли даражада шўрланган ўтлоқи-аллювиал 
тупроқлар. 
Тадқиқот услуби. 
Тупроқ таҳлиллари ЎзПИТИнинг умум қабул қилинган усуллари 
(1977); Аринушкинанинг тупроқнинг кимѐвий таҳлиллари қўлланмаси ―Химическому 
анализу почв‖ (1970) бўйича бажарилди.