Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
8 
hamisha mavjud bo’lgan. Xususan, yuqori malakali iqtisodchilar va buxgalterlar tomonidan 
bajarilgan hajmi juda katta va mavzusi xilma-xil ilmiy tato’iqot ishlarini aytib o’tish mumkin. Bu 
ishlar asosan tegishli ilmiy tato’iqot institutlarida oliy o’quv yurtlarining ilmiy tato’iqot 
sektorlarida bajarilgan. Biroq haqiqiy auditorlik tashkilotlarida auditning eng muhim turi-
buxgalteriya hisoboti auditidir. Ushbu tadqiqot asosan shu auditning turli jihatlariga 
bag’ishlangan. 
Buxgalteriya hisoboti auditi konsolidatsiyalashgan buxgalteriya hisoboti (sifat jihatidan 
baholash mumkin bo’lgan tekshirilayotgan axborot) ma’lum mezonlarga mos kelishini 
aniqlashga yordam beradi. Odatda amaldagi qonunlar va buxgalteriya hisobotiga oid turli 
yo’riqnomalar ana shunday me’zon hisoblanadi. Masalan, AQSh da bu US GAAP, shuningdek, 
pul mablag’larining harakati to’g’risidagi axborot asosida yoki tekshirilayotgan xo’jalik tizimi 
buxgalteriyasiga xos bo’lgan boshqa biror asosda buxgalteriya hisoboti auditi keng tarqalgan. 
Deyarli barcha turdagi audit (eng muhimi-buxgalteriya hisoboti auditi) axborot xatarini 
kamaytirish zarurligiga asoslanadi. Iqtisodiy sub’ektlarning buxgalteriya hisoboti undan 
foydalanuvchilarga turli maqsadlar uchun zarur hisoblanadi. Binobarin, hisobotdan 
foydalanuvchilarning har biri o’z auditini o’tkazishdan ko’ra auditning bir auditor bajarishi va 
axborot xatarini kamaytirishni xohlaydigan foydalanuvchilar ishonishi mumkin bo’lgan xulosani 
chiqarishi yaxshiroqdir. 
Shunday vaziyat ham bo’lishi mumkinki, buxgalteriya hisobotidan foydalanuvchilardan 
birortasi umumiy audit uning maqsadlari uchun yetarli axborot bilan ta’minlaydi va axborot 
xatarini maqbul darajagacha pasaytirmaydi, deb hisoblaydi. Masalan, biror kompaniya 
buxgalteriya hisobotining umumiy auditi shu kompaniyaga qarz berish to’g’risidagi masalani hal 
qilishda tijorat banki uchun etarli moliyaviy axborot berishi mumkin.
Auditning yuqorida sanab o’tilgan uch turidan har biri bo’yicha amalga oshirilgan 
auditorlik tekshirishi yakunlovchi hujjat bo’lishini taqozo etadi. Bu esa auditor xulosasidir. 
Auditor xulosasi faqat audit natijalari bo’yicha emas, shu bilan birga ayrim qo’shimcha 
auditorlik xizmatlari (faoliyat turlari) ning natijalari bo’yicha ham taqdim etilishi mumkin. Shu 
tariqa auditor ko’rsatadigan xizmat