Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Расм 2.1. Давлатнинг ташқи савдони тартибга солиш воситалари 
 
Давлатнинг ташқи 
савдони тартибга солувчи 
воситалари 
Тариф усуллари 
Нотариф усуллари 
Миқдорий усуллар 
Молиявий усуллар 
Яширин усуллар 

---

110 
Савдо сиѐсатининг хусусиятлари 
Дунѐнинг турли мамлакатлари ўз савдо сиѐсатини амалга ошириш учун 
турли ҳил воситалардан фойдаланишади.
Бож ҳимоясининг ўртача даражаси – маҳсулотлар импортининг қийматли 
миқдори бўйича ўлчанган импорт божининг ўртача даражаси ҳисобланади.
Нотариф чекловларнинг ўртача даражаси – ушбу чекловларга тушадиган 
экспорт ѐки импортнинг қийматли улуши ҳисобланади.
Ушбу чекловларнинг интенсивлик даражаси ҳам ҳисобга олинади. Юқори 
интенсив миқдорий чекловлар сифатида маҳсулотларнинг экспорти ѐки 
импортига ўрнатилган чекловлар, миқдорий квоталар, экспорт ѐки импортни 
лицензиялаш ҳисобланади. Паст интенсив миқдорий чекловларга автоматик 
лицензиялаш ҳамда мойил квоталар киради.
Савдо сиѐсати воситаларининг ҳарактери 
Ўртача 
ўлчанган тариф 
(фоизда) 
Ман қилувчи 
> 40-100 
Чекловчи 
> 25 
Ўртача 
10-15 
Очиқ 
< 10 
Миқдорий 
чекловлар 
(улар 
ўрнатилган 
савдонинг 
улуши 
(фоизда)) 
> 40 
> 25 
> 10 
0-10 
10-15 
0-25 
0-10 
Давлатнинг савдо сиѐсати протектсионистик, ўртача ва очиқ бўлади. 
Давлатни савдо режимининг ҳарактери кўпинча умумий кўрсаткич орқали 
аниқланади. Ушбу кўрсаткич бож тарифининг ўртача даражасини ва миқдорий 
чекловларнинг интенсивлигини ҳисобга олади. Бож тарифининг ўртача 
даражаси 10%дан пастроқ бўлса ва миқдорий чекловлар импортни 25%дан кам 
улушига ўрнатилган бўлса, мамлакатнинг савдо режими нисбатан очиқ бўлади.

---

111