Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Бўлинадиган ва бўлинмайдиган мажбуриятлар.
Мажбурият 
престацияси бўлинадиган ёки бўлинмайдиган ҳолатига кўра мажбуриятлар
obligationis divisibiles
ва
obligationis indivisibiles
га бўлинган.
Бўлинадиган мажбуриятларга престация кредиторлар манфаатига зид 
бўлмаган равишда бир неча шахслар томонидан pro parta rata бажарилиши 
мумкин бўлган. Одатда, бу мажбуриятларга мажбурият предметини
бўлинадиган ашё ташкил қилган мажбуриятлар кирган. Бўлинмайдиган
мажбуриятларга эса, предметини бўлинмайдиган ашё (res indivisibiles)
ташкил қилган ва pro parta rata ижро этилиши мумкин бўлмаган
мажбуриятлар ташкил қилган. Мажбуриятларнинг бўлинадиган ва 
бўлинмайдиган 
турларга 
бўлиниши 
жамланган 
мажбурият 
муносабатларининг алоҳида аҳамиятидан келиб чиққан. 
Индивидуал ва генетик жиҳатдан белгиланган мажбуриятлар.
Индивидуал жиҳатдан белгиланган мажбурият деб престацияси индивидуал 

---

164 
белгиланган ашёларга ёки
res non fungibiles
ашёларига тааллуқли 
бўлган мажбуриятларга айтилади. Аксинча, престацияси генетик жиҳатдан 
белгиланган res fungibiles ашёларга тааллуқли бўлган мажбуриятлар
in 
genere
мажбуриятлар деб аталган. Мажбуриятларнинг in specia ва in 
genere бўлиниши мажбурият муносабатларининг ижро этилиши ва 
қўшилиши аҳамиятидан келиб чиққан. 
In specia
мажбуриятлари мажбурият 
предметининг табиий нобуд бўлиши билан барҳам топган: species perit cui
debetur. In genere мажбуриятлари қарздор қарзни тўлаш учун тайёрлаб 
қўйган ашёларнинг нобуд бўлиши билан барҳам топмаган, бундай ҳолларда
қарздорнинг мажбурияти кредиторга шу сифатдаги бошқа ашёларни 
беришдан иборат бўлган. Бундай мажбуриятлар бўйича қуйидаги қоида
амалда бўлган: genus perire noncen setur senit dominus.