Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

beneficium cedenedarum actionum
ўрнатилди.
Beneficium cedenedarum actionum биргаликдаги мажбуриятларни ижро 
этган қарздорларга кредиторлардан қолган бошқа қарздорларга нисбатан 
қўзғатилган даъволарни чақириб олишни талаб қилиш ҳуқуқини берган. 
в) Ҳуқуқий бўлмаган ёки кумулятив биргаликдаги мажбуриятлар бир 
гуруҳ тил бириктирган шахслар томонидан бир неча шахслар манфаатига
зарар келтириши натижасида вужудга келган. Деликт бирдамлиги деб 
аталган бундай биргаликдаги мажбуриятларда ҳар бир қарздор
манфаатлари зарар кўрган ҳар бир шахсга ҳуқуқбузилиши учун
тайинланган жарима (poena privata)нинг барча қисмини алоҳида тўлаши 
шарт бўлган. Битта қарздор томонидан poena privataнинг тўланиши
қолган қарздорларнинг мажбуриятини барҳам топтирмаган; бир кредиторга
қарзи тўланиши қолган бошқа кредиторларнинг ўз манфаати учун
курашишига ҳалақит бермаган. Бунга кўра, гап электив бирдамлик ҳақида
эмас, балки кумулятив бирдамлик тўғрисида боради. Қоидага кўра,
кумулятив бирдамлик Рим фуқароларининг шахсий мулкига зарар 
етказишни назарда тутган деликтлар натижасида вужудга келган. Ашёни
тиклашни талаб қиладиган деликтларда, одатда, электив бирдамлик
амалда бўлган. 
 

---

162 
4-§.
Мажбурият муносабатларининг мазмуни 
Мажбурият престациясининг предмети.
Қарздорнинг кредитор 
талаби билан ўз зиммасига олган ҳар қандай мажбурияти асосида бирон-
бир ҳаракатни бажариш мажбурияти келиб чиққан. Кредитор талаби асосида 
қарздор бажариши шарт бўлган ҳаракат мажбурият престацияси деб 
аталган. Мажбурият престацияси ҳар доим бирон-бир
dare 
– бермоқ,
facere
– бажармоқ,
praestare 
– бирон-бир ҳаракат қилишдан ўзини
тийиш ёки бирон-бир ҳодисани бошдан кечирмоқни англатган. 
Қарздорни