2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
 
Rivojlanish davrlari 
Unib chiqish
. 
Tuproqda nam yetarli bo„lgan taqdirda urug„ bo„ladi, unda 
o„sish jarayonlari faollashadi. Birinchi bo„lib ko„rtak ildizcha o„sa boshlaydi. Bu 
urug„ ekilgandan keyin 2-4-chi kunlari agar tuproqning namligi 50-60% (dala nam 
sig„imiga nisbatan) havo harorati 20-22 
o
C bo„lgan taqdirdagina kuzatiladi. Harorat 
biroz ko„tarilganda esa bu jarayon tezlashadi. Urug„ning unib chiqishi uchun 
maqbul mo„tadil harorat 20-30 
o
C, past harorat 8,0-10 
o
C.
Unib chiqqan maysaning yuqori kurtagidan 5-7 kundan keyin katta 
o„lchamga ega bo„lmagan birinchi barg paydo bo„ladi. 3-5 kundan keyin esa 
ikkinchi barg, keyin uchinchi va xoqazo barglar paydo bo„ladi. Bir vaqtning o„zida 
birinchi bargning qo„ltiq kurtagidan birinchi tartibli shox paydo bo„ladi, keyin 
23
www.FAOstat.fao.Org-2016 year.

---

183 
ikkinchi tartibli shoxlar hosil bo„la boshlaydi va keyingilari ham shunday davom 
etadi.
Shonalash. 
Maysalar paydo bo„lgandan 10-12 kundan keyin shonalash 
boshlanadi, bu hosilni yig„ishtirib olgunga kadar davom etishi mumkin. Birinchi 
bo„lib to„pgul va guldonlari joylashadi va ularning kultiklarida gulning 
tepalikchalari hosil bo„ladi, keyin ular gul barglariga, onalik va otaligiga 
tabaqalashadi. Dastlab guldonlari o„sadi va shakllanadi, keyin otalik iplari 
ko„payadi, meva barglari o„zunlashib stolbachalar va onaliklar hosil qiladi. Uzun 
yoki qisqa ustunchali tabaqalanishi changdan boshlanadi, ya‟ni ustuncha yoki 
otalikdan emas. Gulbandi uzunlikka ko„payadi va guldondan shona chiqadi.
Gullash. 
Gulning ochilishi ertalab soat 6 dan 10 ga qadar 6-8 daqiqa 
davomida bo„lib o„tadi. Sovuq havoda gullash sekinlashadi, issiq, quruq havoda 
tezlashadi. Pastdan yuqoriga qarab gullaydi, popukdan qanday gullasa butun 
o„simlik bo„yicha ham shunday gullaydi. Bir gulto„plamning guli 10-15 kun 
davomida gullaydi. Umuman marjumak ekilgandan keyin gullashni boshlaydi va 
4-6 hafta gullaydi. Gullash davrida nektarniklarning shakllanishi sodir bo„ladi, ular 
otaliklar oraliqlarida joylashgan.