2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
Sistematikasi. 
Tariq qo„ng„irboshsimonlar 
Poaceae 
oilasiga mansub, 
tribe
tariqdoshlar 
Paniceae R
. 
Br.
70 ta avlod va1400 ta turni o„z ichiga oladi, bular 
asosan tropik mintaqalarda keng tarqalgan. Bu tribaga oddiy tariq-
Panicum 
miliaceum L.
, Italiya tarig„i-
Setaria italica L.
, Afrika tarig„i-
Pennisetum glaucum 
L.,
payzu-
Echinochlo afrumenttacea Link
, qonli rosichka-
Digitari asangunalis L.,
chuqurchasimon paspalyum-
Paspalum scrobiculatum L.
Bularning ichida eng ko„p 
tarqalgani oddiy tariq avlodi (rasm-13). 
 
Biologiyasi 
Urug„ning unib chiqishi
. 
Urug„ bitta murtak ildizcha bilan unib chiqadi, 
keyin murtak novda paydo bo„ladi, keyin tuproqning yuza qismida tuplanish 
bo„g„ini hosil bo„ladi.
21
Vavilov P., Posypanov G. «Bobovye kul‟tury i problema rastitel‟nogo belka ». М. Ros.izdat, 1983 
22
www.FAOstat.fao.Org-2016

---

176 
Tuplanish. 
Tuplanish bo„g„inchasidan ikkilamchi ildizlar hosil bo„ladi, 
keyinchalik bu ildizlar baquvvat popuk ildizlarni hosil qiladi. Murtak ildizlar 
tuproqga 60 sm chuqurlikkachaga kirib borib amal davrining oxirigacha saqlanadi. 
Qurg„oqchilik yillarida ular birgina o„zlari qolib o„simlikni oziqlantiradi. 
Ikkilamchi ildizlari tuplanish davridan ro„vaklanish davrning o„rtalarigacha 
rivojlanadi. Namlik yetarli bo„lganda ikkilamchi ildizlar tuproqda 1 m gacha kirib 
borib yoniga ham shuncha tarqaladi.
Tariqqa ham barcha qo„ng„irboshsimonlardagidek organogenezning 12 ta 
bosqichi kuzatiladi. Organogenez bosqichlarining bir-biriga almashishi muhit 
sharoitlari bilan bog„liq bo„lgan, rivojlanish tezligiga bog„liq. qisqa kunga to„g„ri 
keladigan yozgi ekinlarda tariqning rivojlanishi tezroq kechadi, ya‟ni havo 
haroratining ta‟siri va ekologik-geografik guruhlarning ta‟sirida.
O„simlikning rivojlanishi uzun kunda biroz cho„zilib ketadi.