www.arxiv.uz
Reja:
1.Tariq-biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
2.Marjumak-biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
1.Tariq qimmatbaxo yormali ekin. Tariq yormasi qimmatbaxo oziqabop xossalariga va yaxshi sifatli mazasiga ega. Yormaning oziqabopligi 14-jadvalda keltirilgan.
Jadvaldan ko`rinib to`ribdiki tariqda oqsil moddasi yetarli. Tariqning oqsilida barcha almashtirib bo`lmaydigan aminokislotalar aniqlangan (2)
14..Suk va boshqa turdagi yormalarning kimyoviy tarkibi (Posshanov bo`yicha 1997)
Ёрма
|
Миқдори, %
|
|
оқсил
|
Ёг
|
крахмал
|
Шакар
|
Клетчатка
|
Сук
|
12,0
|
3,5
|
81
|
0,15
|
1,04
|
Гуруч
|
6,0
|
0,5
|
88
|
0,50
|
0,30
|
Арпа ёрмаси (перловка)
|
9,6
|
1,2
|
85
|
0,50
|
1,25
|
Маржумак ёрмаси
|
10,0
|
3,0
|
82
|
0,30
|
2,00
|
Сули ёрмаси(овсянка)
|
16,0
|
6,0
|
72
|
0,25
|
2,87
|
Маккажўхори ёрмаси
|
12,5
|
0,6
|
86
|
0,25
|
0,25
|
Бугдой ёрмаси (манка)
|
12,7
|
0,9
|
84
|
0,96
|
0,24
|
Tariqning doni eng kerakli bo`lgan ko`p elementlarining (magniy.fosfor) manbai bo`lib xisoblanadi. Tariqning donida mikro-elementlar xam mavjud: rux-1,96mg.% mis-1,19mg.%, yod-1,6; brom-0,36mg.%. Donning ximiyoviy tarkibi o`zgaruvchan, geografik, meteorologik va texnologik yetishtirishlariga kura.Tariq yormasining sifati donni texnologik kayta ishlashiga boglik. Don birinchi ishlovdan ya`ni oklashdan keyin tarkibida 14,43% oqsil, 75,8% kraxmal, 1,34% ma`dan moddalar va 0,38% fosfor mavjud.Tayyor yormada 13,9% oqsil, 79,9 kraxmal, ma`dan moddalar 2,95 va 0,20% fosfor bor. Kepakka oqsil tushib koladi, bundan tashkari mO`rtakning bir qismi aleyron kavati xam tushadi. Donni silliklashda yormaning sifati pasayadi .
Tariqning doni kushlar va chuchkalarga qimmatbaxo oziqa bo`lib
xisoblanadi. Donning 1 kg da 0,97 ozuka birligi bor. Ozuka uchun
donning koldiklari va somoni ishlatiladi. Tariqning ozukabop navlari mavjud bo`lib, ular pichan tayyorlash uchun ishlatiladi. Bo`lardan tashkari tariq angiz ekinidir.
1.2 Tarixi. Tariq yovvoyi xolatda aniqlanmagan.
Botaniq-geografik izlanishlar asosida N. N. Vavilov birlamchi shakllarining xosil bo`lishini va Sharkiy Osiyoning togli xududlaridan kelib chiqishini xamda Ovropa va Osiyo mamlakatlariga Xitoy va unga chegaradosh mamlakatlardan tariq tarkalgan.
FAO ma`lumotlariga kura 2000 yili tariq 36,16mln.ga ni band kilgan va xosildorligi-7,52s.ga ni tashqil kilgan.Tariq eng ko`p Afrikada va Osiyoda ekiladi. Xosildorligi. Tariq serxosil o`simlik. Lalmi yerlarda 7-10 s ga don xosili olinadi. Sugoriladigan yerlarda 50-70 s ga don olinadi. Kozogistonda G.Buriyev tomonidan 201 s ga don olinganligi ma`lum.
Do'stlaringiz bilan baham: |