Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
21 
http://ziyonet.uz/ 
sahifalar ham shu xolatlarni sir tutish uchun toʻldirilgan. Uning davoti bor zulmatni 
oʻziga jamlab olgan; ma’nodorlik esa unga hayot suvidir. Uning bir qatrasidan 
bahramand boʻlgan odam, shubhasiz, abadiy umrga erishgan boʻladi. 
Uning nazmi jahondagi barcha mintaqalarni tutgan, nasri esajon oʻlkasini egallagan. 
Uning asarlari shohu gadoga ham birday yoyilgan; shohu gado unga xizmat qilish bilan 
faxrlanadi. 
Lekin mening unga nisbatan ojiz va muhtojligim hamma odamlarnikidan ham ortiqdir. 
Chunki olam quyosh nuri bilan toʻla boʻlsa ham, lekin ularning orasida bir zarra shu 
quyosh mehri bilan mashhurroq boʻlishi mumkin. Bogʻda turli-tuman qushlar koʻp boʻlsa 
ham, bulbul bilan gulga e’tibor boshqacha. U biron asar ustida qalam tebratsa, uning 
yozganini mendan oldin boshqa birov koʻrmagan. Aau lugʻuan quyosn koʻtanla 
boshlaganida ham uning nurlari avval tuproqqa tushadi. Gulning shoxlarida anvoi gullar 
ochilar ekan, ularga ham avval tikan hamdam boʻladi. 
Kunlarning birida bir yigʻilishda u yuzida nur balqib oʻltirar edi, har tomondan har xil 
ajoyib voqealarni gaplashar edik. Gap ustoz va izdoshlar haqida borar ekan, Nizomiy 
bilan Xusravga ham navbat yetdi. Ularning qalami tufayli paydo boʻlgan ikki «Xamsa» 
olamga qanday xayajonlar solmadi! Lekin bu ikki «Xamsa»ga kirgan oʻn goʻzal doston 
ichida oldingi ikkitasi yaqqol ajralib turar edi. 
Ha, «Maxzan ul-asror»ga teng keladigan gavhar bormi?! Ha, «Matla’ ul-anvor»dek 
yulduz (sayyora)ni qidirib topib boʻladimi?! 
Dostonlarning boshqalari ham yomon emas, barchasining husnida majoziy bezaklar jilva 
qiladi. Ammo biz aytgan bu ikki dostonning biri gavhar sochib turganday; gavharning 
nurida azizlik, poklik nishoni bor. Uning ikkinchisi ham porlab turadi, yorugʻida esa 
haqiqat shu’lalari koʻzga tashlanadi. 
Fikr haqiqat oʻtidan bahramand boʻlgan boʻlsa, u toshni ham suv qilib eritib yubora 
oladi. Biroq fikr haqiqat gavharidan uzoq boʻlsa, unga ip topish toʻgʻrisida soʻzlamagan 
ham yaxshi. Ipni topsangu oʻrish-arqogʻi bilan keltirsang-u, yaxshi dur boʻlmasa, uning 
chiroyli rang va naqshidan ne foyda?! 
Shunday qilib, oradan bir oy oʻtdi, ikki oy oʻtdi. Kunlarning birida baxt va aql menga 
yoʻl koʻrsatib, uni koʻrgim kelib, xuzuriga bordim. Uning qoʻlida bir necha boʻlak qogʻoz 
koʻrdim. U kishi kulib, menga imo qilib, «Tuhfa» ni yozib bitirganini aytdi. 

---