Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

22-jadval 
Turli rivojlanish davrlarida bug‘doy donining mikroflora tarkibi 
Namuna
Rishganlik
darajasi
Mikroorganizm-
larning 
umumiy 
miqdori, %
Shu jumladan
Bakteri- 
yalari, 
%
mog‘or 
zam- 
burugMari, %
Aktino-
mitsetlar,%
Sut
100
98,0
1,4
0,6
Birinchi
Mum
218
98,5
0,8
0,7
To‘liq
126
99,9
0,1
-
Sut
100
90,6
1,9
7,5
Ikkinchi
Mum
67
95,0
4,5
0,5
To‘liq
220
96,4
3,0
0,6
Izoh: Donning sut pishiqlik davridagi mikroorganizmlarning 
miqdorini 100% deb olingan. 
Yuqorida keltirilgan jadval ma’lumotlari, ya’ni yangi yig'ib olingan 
don uyumidagi mikroorganizmlar sonining guruhlar bo‘yicha o‘zaro 
nisbati me’yorida etilgan va yangi yig‘ib olingan boshqa barcha 
o‘simliklar uchun ham (g‘alla, dukkakli va boshqa o‘simliklar) xosdir. 
Boshqa turdagi mikroorganizmlar juda ham kam miqdorda bo‘- ladi. 
75

---

singari spora hosil qilmaydi. Yuqorida sanab o‘tilgan barcha bakteriyalar 
donni buzilishiga olib kelmaydi, lekin ko‘p miqdordagi faol 
bakteriyalaming nafas olishi issiqlik chiqaradi va donni 
0
‘z- o‘zidan qizib 
ketishini boshlab berishi mumkin. 
0‘simlikning yashil qismida va urug‘ida spora hosil qiluvchi rizofera 
bakteriyalarini (Vas.mesenterisu) Bas sublilis Bas musoides (va boshqa)
uchratish mumkin. Bu mikroorganizmlar yangi yig‘ib olingan donda va 
saqlanayotgan donlarda ham uchraydi. Bu mikroorganizmlar tuproq 
changida qolgan va qizib qolgan donlarda rivojlanadi hamda ko‘payadi. 
Bu spora mikroorganizmlar un tarkibida bo‘lsa xamirda tez ko‘payadi non 
yopishda o‘z xususiyatini yo‘qotmaydi va undan chiqadigan non sifatini 
pasaytiradi. 
Achitqilar. 
Donning yuza qismida bakteriyalar bilan bir qatorda 
achitqi zamburug‘lari ham uchrab turadi. Donning mustahkam 
qatlamlarida bu zamburug‘lar rivojlanib pastasimon konsistensiyali 
koloniyalar hosil qiladi. Achitqilar zamburug‘lar olamining bir hujayrali 
vakili boiib, donning saqlanuvchanligi va sifatiga ta’sir etmaydi. Lekin 
ba’zi hollarda don massasida harorat ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi va ul ar 
mutaxassislarning fikricha o‘ziga xos ombor hidini tarqatuvchi manba 
hisoblanadi.