Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

11-jadval 
1 m
3
 hajmdagi don massasi og‘irligi va g‘ovakligi 
0‘simlik turi
1 m
3
dagi 
og‘irligi, kg
g‘ovak-
ligi,%
0‘simlik turi
1 
m
3
dagi 
og‘irligi, kg
g‘ovak-
ligi,%
Yirik
boshoqli
g‘alla
260-300
70-80
Zig'ir
580-680
35-45
Mouli
kungaboqar
325-440
60-80
Makkajo
1
-
xori
680-820
35-55
Suli
400-550
50-70
Tariq
680-730
30-50
Sholi
440-550
0-65
Javdar
680-750
35-45
Grechixa
560-650
50-60
Bug‘dou
730-840
35-45
Arpa
580-700
45-55
No‘xat va 
bo‘rilukkak
750-800
40-45
48 

---

Har bir don va don uyumi saqlash obyekti sifatida muhim ahamiyatga 
ega bo‘lgan issiqlik sig‘imi, harorat o'tkazuvchanlik va issiq -namlik 
o'tkazuvchanlik kabi qator issiq-fizik hamda massa almashinuv 
xususiyatlariga egadir. Bu xususiyatlar don uyumida konveksiya va issiq 
o‘tkazuvchanlik yo‘li bilan kelib chiqadigan issiqlik va massa almashinuv 
kabi murakkab jarayonlar hisoblanadi. 
Don uyumida issiq o‘tkazuvchanlik doniarning bevosita bir-biriga 
tegjb turishi natijasida yuzaga keladi. Bunda issiqlik energiyasi bir 
dondan ikkinchi donga oson uzatiladi. Konveksiya esa suyuq yoki gaz 
muhitida kuzatiladi. Bunda issiqlik molyar yoki molekulyar yo‘i bilan 
(donlararo bo‘shliqni egallab turgan havodagi zarrachalar) uzatiladi. 
Issiqlik sig‘imi. 
Donning issiqlik sig‘imi, qizishi uchun talab 
etiladigan issiqlik miqdorini belgilaydi hamda solishtirma issiqlik sig‘imi 
oMchamini tavsiflaydi. Donning solishtirma issiqlik sig‘imi (J (kg. °K)), 
undagi quruq modda issiqlik sig‘imi bilan suvning issiqlik sig‘imi 
orasidagi o‘rtacha o‘lcham hisoblanadi. 
Don tarkibidagi quruq moddalarning issiqlik sig‘imi 1550 J/ (kg.°K) 
yoki 0,3-0,4 Kkal/ (kg.°C) ni tashkil etadi. Suvning issiqlik sig‘imi 4190 
J/(kg.°K) yoki lKkal/(kg.°C) gateng deb qabul qilinadi. Donning namligi
ortishi bilan uning issiqlik sig‘imi ortib boradi. 
Donning solishtirma issiqlik sig‘imi havoning solishtirma issiqlik 
sig‘imidan deyarli ikki baravar katta, shu bilan bir qatorda suvning 
solishtirma issiqlik sig‘imidan ancha kichikdir.