14-mavzu. Menejerni rahbarlik uslubi va madaniyati. Reja: Menejer va rahbarlik uslubi tushunchasi

Baholashning miqdor uslublari 
xodim sifatlarini son bilan baholashni nazarda tutadi. Ular orasida 
koeffitsientlar va ballar orqali baholash eng oddiylari, ayni vaqtda samaralilari hisoblanadi. Kompyuterlar 
orqali koeffitsient va ballarni tezkor hisoblab chiqish, xodim mehnatini yetarli darajada ob’ektiv baholash 
mumkin. Ushbu uslublarda har bir xodim o’z koeffitsient va ballarini hisoblab chiqishi, ya’ni mehnati 
natijalarini o’zi baholay olishi mumkinligi ayniqsa e’tiborga sazovordir. 
Baholashning aralash uslublari 
bir yo’la sifat va miqdor uslublarini, maxsus testlarni, ekspert baholarini 
qo’llashni ko’zda tutadi. (46–chizma). Jumladan, xodimning amaliy, ayniqsa, tashkilotchilik 
qobiliyatlarining miqdor ko’rsatkichlari ekspert baholari asosida aniqlanadi.
 
46–chizma. Personalni kompleks baholash tarkibi.
Attestatsiya komissiyasi 
baholari va xulosalari 
Amaliy va shaxsiy sifatlarni 
baholash (psixodiagnostika) 
Ksbiy tayyorgarlik 
darajasini baholash 
Ob’ektiv-sub’ektiv 
ko’rsatkichlar 
Ob’ektiv ko’rsatkichlar 
Faoliyat samaradorligini 
baholash 
Xodimni kompleks baholash 
Bo’ysinuvchi 
xodimlar bahosi 
Sub’ektiv ko’rsatkichlar 
Bevosita rahbar bahosi 
Korxona rahbari bahosi 
Hamkasblar bahosi 
Shaxsiy-psixologik sifatlar 
darajasi 
Bilmilar,
ko’nikmalar, mahorat 
Natijalar, sifat, ijro 
muddatlari 

---

Buning uchun lavozimga nomzodni baholash uchun ishlab chiqarish xususiyatlari va mehnat sharoitini 
hisobga olgan holda 6–7 ta mezon belgilanadi. Chunonchi: 
1.
Mehnatni tashkil etish va rejalash qobiliyati. 
2.
Kasbiy malaka. 
3.
Topshirilgan ish uchun mas’uliyat. 
4.
Xodimlar bilan o’zaro munosabatlarni yo’lga quyish layoqati. 
5.
Yangiliklarni joriy etish qobiliyati. 
6.
Mehnatsevarligi va ishchanligi. 
Lavozimga nomzodning faoliyatini o’rganish natijasida bu mezonlarning har biri bo’yicha, aytaylik, 
5 balli tizim bo’yicha tegishli baho (5–a’lo, 4–yaxshi, 3– qoniqarli, 2–qoniqarsiz, 1–yomon) beriladi. 
Misol tariqasida nomzodning “Mehnatni tashkil etish va rejalashtirish qobiliyati” mezoni bo’yicha baholash 
tartibini keltirish mumkin. Agar nomzodga “1” ball berilgan bo’lsa, demak u – ushbu masalalarda o’ta 
qobiliyatsizdir. “2” ball o’z mehnati va xodimlar faoliyatini tashkil eta olmaydigan, “3” ball – xodimlar 
faoliyatini tashkil eta oladi, biroq ishni rejalashtirishga qodir emas, “4” ball – o’zining va xodimlarining 
mehnatini yaxshi tashkil eta oladi, “5” ball – samarali rejalashtirish asosida ishda aniq tartibni yo’lga qo’ya 
olishini anglatadi. 
Nomzodning