Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Oʻqitish uchun boshqa chaqiriqlar ham bormi? 
Bu yerda ham oddiy javob “ha”. Oʻqitishning har bir quvonchi ehtimolli 
koʻngilsizliklarga  aloqadordir.  Siz  talabalar  hayotida  ijobiy  farqlanishni 
yaratishni  xohlarsiz,  lekin  yakka-yakka  talabalarni  yetarli  pogʻonaga  tortishda 
tashvishlarga  ham  ega  boʻlishingiz  mumkin.  Talabalar  qanday  boʻlishlaridan 
qat’i  nazar,  koʻp  oʻrganishni  xohlamaydigan,  motivlashtirilmagan  yoki 
nodoʻstona  kayfiyatda  boʻlib  koʻrinishlari  mumkin.  Oʻqitishning  ba’zi 
muammolari koʻrimsiz boʻlishi mumkin, bular: siz bilimlarning ajoyib cheksiz 
sohasiga  diqqatingizni  jalb  qilganingizda,  siz  tasodifan  chekingan  talabani 
“yetarli”  darajada  hech  qachon  oʻrgana  olmaydigan  talabadek  nazarda 
tutishingiz  mumkin.  Oʻqitishni  loyihalashtirish  va  bajarish  qiyinchiligi 
koʻpincha,  qoniqtirish  oʻrniga  qilib  boʻlmaydigan  vazifa  boʻlib  koʻrinadi. 
Auditoriyadagi  kutilmagan  hodisalar  jozibador  yangilikdan  koʻra  tartibsizlik 
                                                 
1
 Kelvin Seifert Educational Psychology 2009   13-bet. 
 

---

93 
 
boʻlishi  aniqrogʻdir.  Shaxsiyatni  rivojlantiruvchi  kitob  haqida  gapirib  berish, 
ba’zida  “yaxshi  oʻqituvchilar  bilan  yomon  hodisalar  roʻy  berishi”ga  sabab 
boʻladi  (Kushner,  1983).  Lekin  hayotning  osuda  damlariga  toʻxtaladigan 
boʻlsak, oʻrgatishning yomon jihatlari uning yaxshi jihatlarini yoʻq qilib yubora 
olmaydi. Agar noxush hodisalar “yahshilik”ni yarata oladi deb hisoblasak, xush 
keluvchi  hodisalar  yanada  koʻproq  qoniqtiruvchi  boʻladi  va  oʻqitish  ishini 
butunlay  qadrini  oshiradi.  Koʻrib  turganingizdek  bu  kitobda  yaxshi  hislatlarni 
maksimallashtiruvchi qimmatli va qoniqarli resurslar mavjud. Siz bu resurslarni 
oʻzingiz 
bilan 
mashgʻulotingizga 
va 
oʻsayotgan 
professional 
bilimlaringizga,umumiy  ma’noda  sogʻlom  ulushlarda  olishingiz  mumkin.  Shu 
munosabatda siz yaxshiroq oʻqitishni oʻrganishingizda yolgʻiz oʻzingiz harakat 
qilishingizning  hojati  yoʻq.  Balki  yolgʻiz  oʻzingiz  harakat  qilishingiz  mumkin 
ammo,  ehtimol  siz  zoʻr  oʻqituvchi  boʻlishingiz  va  shunday  boʻlib  qolishingiz 
uchun  shaxsiy  javobgarlik  boʻlishi  kerak  va  bu  hodisani  sodir  etuvchi  yagona 
shaxs  bu  sizning  oʻzingizsiz.  Bu  hodisani  amalga  oshirish  uchun  koʻplab 
resurslar shu kitobning keyingi boblarida tasvirlangan.