«Молия» илмий журнали Ўзбекистон Республикаси Олий аттестация комис

3/2022
Иқтисодиёт тармоқлари
ТАҲЛИЛ ВА НАТИЖАЛАР
Аҳоли умумий даромадлари таркибида ишлаб чиқаришдан келган тушумлар 
улуши 71,5 фоизни, шундан 69,3 фоизи меҳнат фаолиятидан олинган, 2,1 
фоизи шахсий истеъмол учун ишлаб чиқарилган шахсий хизматлардан олинган 
даромадларни ташкил этган. 
1-жадвал
 Аҳоли жон бошига тўғри келадиган даромад ва кам таъминланган 
аҳоли [11] 
Кўрсаткичлар 
2000 й 2005 й 2010 й 2015 й 2020 й
2020 йилда 
2000 йилга 
нисбатан, %
Аҳоли жон бошига ҳақиқий 
даромадлар (минг сўм )
77,2
349,6 2038,7 5127,5 10873,2
140,8
Аҳоли жон бошига асосий 
капитал йўналтирилган 
инвестициялар (минг сўм)
30,2
121,0 583,2 1431,7 6140,3
203,3
Кам таъминланган аҳоли 
салмоғи, %
27,5
25,8
17,7
12,8
11,5
-16
Ушбу жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, аҳолининг жон бошига 
тўғри келадиган ҳақиқий даромадлари йилдан-йилга ўсиб борган. Жумладан 
ушбу кўрсаткич 2000 йилда 77,2 минг сўмни ташкил қилган бўлса 2020 йилда 
10873,2 минг сўмни ташкил қилган бўлиб, 20 йил давомида 140,8 маротаба ўсган. 
Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, аҳоли жон бошига тўғри келадиган даромад 
барча даврларда ўсиб бориш тенденциясига эга бўлган. Бизга маълумки, аҳоли 
жон бошига тўғри келадиган даромадларни ўсишига ишлаб чиқариш соҳасига 
киритилаётган инвестициялар миқдори ўзининг таъсирини бевосита кўрсатади. 
Аҳоли жон бошига тўғри келадиган асосий капиталга йўналтирилган инвестициялар 
миқдори йилдан-йилга ўсиб бориш тенденциясига эга бўлиб, 2000–2020 йиллар 
оралиғида 30,2 минг сўмдан 6140,3 минг сўмга ўсган бўлиб 20 йил ичида 203,3 
мартага ўсишга эришилган. Ушбу кўрсаткичнинг ўсиши натижасида аҳолининг 
жон бошига тўғри келадиган реал даромадлари ўсишида ўз аксини топган. Аҳоли 
реал даромадларининг ўсиши бизга маълумки аҳолининг турмуш даражасини 
яхшиланишига, бу эса, ўз навбатида, кам таъминланган аҳоли сони ва салмоғини 
камайишига олиб келганида кўриш мумкин . Кам таъминланган аҳоли салмоғи 2000 
йилда 27,5% ташкил қилган бўлса, аҳоли жон бошига реал даромадларни ошиши 
натижасида 2020 йилга келиб 11,5% ни ташкил қилган. Сўнги 20 йил ичида кам 
таъминланган аҳоли салмоғи 16% га камайган, яъни кам таъминланган аҳолини 
сони ва салмоғини деярли 2 баробарга камайтиришга эришилган. Аҳоли турмуш 
даражаси аҳоли жон бошига тўғри келадиган даромадлар билан бир қаторда, таълим 
даражаси, соғлиқни сақлаш хизматларидан фойдаланиш, озиқ-овқат маҳсулотлари 

---

165