O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

Qarshi
ko‘makchisi zidlik ma’nosini bildiradi: 
Baxtga qarshi bugun eng orqaga 
o‘tirdim.
Qarab
ko‘makchisi quyidagi ma’nolarni anglatadi: 1) harakat yo‘nalgan tomon 
ma’nosini: 
Nega kimsasiz sohilga qarab ketayotganini o‘zi bilmas edi. 
Bu ma’noda 
qarab 
ko‘makchisiga 
tomon 
ko‘makchisi sinonim bo‘lishi mumkin: 
qishloqqa qarab ketdi 
- 
qishloqa tomon ketdi. 
2) asos, miqdor, o‘lchov ma’nosini: 
Ishlaganiga qarab haq oladi. 
Bu 
ma’noda
qarab
ko‘makchisi o‘rnida
yarasha
ko‘makchisi qo‘llanishi 
mumkin: 
mehnatiga qarab-mehnatiga yarasha.
Bulardan 
tashqari, 
qaraganda
ko’makchisi 
ayirib 
ko‘rsatish, 
ta’kidlash,qiyos,solishtirishma’nosini;
qaramasdan,qaramay
ko‘mak-chisi 
to‘siqsizlik 
ma’nosini; 
yarasha
ko‘makchi teng, mos, loyiq, monand ma’nolarini; 
doir 
ko‘makchisi 
aloqadorlik, bog‘liqlik ma’no-sini, 
asosan, binoan; muvofiq
ko‘makchisi biror ish-

---

123 
harakatning sodir bo‘lishida asos, tayanch, manba bo‘lgan obyekt ma’nosini, 
qarata 
ko‘makchisi ish-harakat yo‘nalgan narsa, shaxs, joy, tomon ma’nosini bildiradi.
Chiqish kelishigidagi so‘z bilan qo‘llanadigan ko‘makchilar
: 
ilgari, burun, avval, 
keyin, bari, buyon, boshqa, tashqari, boshlab, tortib, bo‘lak, o‘zga
kabilar. 
So‘ng
ko‘makchisi ish-harakatning tugallanishini bildiradi: 
ishdan so‘ng, darsdan 
so‘ng 
kabi. Bu ko‘makchi chiqish kelishigidagi 
u, bu, shu 
olmoshlari bilan birga kelganda 
biror ish-harakatdan keyin ikkinchisi sodir bo‘lganini anglatadi: 
Shundan so‘ng Gulnor har 
minut sayin kulaverdi. (O.) 
Keyin ko‘makchisi 
so‘ng 
ko‘makchisining sinonimi hisoblanadi.Keyin ko‘makchisi 
so‘ng 
ko‘makchisidan farqli ravishda sabab, ta’kid bildirishi ham mumkin. Masalan: 
Yurtning og‘zi kattasi bo‘lgandan keyin har nima qilish qo‘lidan keladi. (A.Q.)