PEDAGOGIKA
2015, 4-son
25
M. N. Axmetova bo‘lajak o‘qituvchining loyihalash madaniyatini
shakllantirish mavzusida fikr yuritadi. Muallif alohida e’tiborni A. P. Tryapitsina
tomonidan asoslangan o‘qituvchining umumiy kasbiy bilimdonligi mohiyatini
yorituvchi individual loyiha negizida uning avvaldan faraz qilish va bashoratlay
olish tavsifini tahlil qilishga qaratadi. M. N. Axmetova “o‘qituvchining
loyihalash madaniyati” tushunchasini quyidagicha sharhlaydi: o‘qituvchining
loyihalash madaniyati – kasbiy-pedagogik madaniyatning muhim tarkibiy qismi
bo‘lib, “loyihalash” mohiyati pedagogik faoliyatni ta’limiy-tarbiyaviy hodisa,
jarayon va tizimlarni bashoratlash, rejalashtirish, yaratish va modellashtirish
negizida
innovatsion
qayta
qurish
usuli
hisoblanadi
1
.
Darhaqiqat,
M. N. Axmetova qayd etganidek, loyihalash madaniyati nafaqat o‘qituvchi, balki
zamonaviy sharoitda barcha sohalarda faoliyat yurituvchi mutaxassislarning
kasbiy madaniyatining muhim tarkibiy qismi sanaladi. Zero, loyihalash negizida
mutaxassis, shu jumladan, o‘qituvchi ham sohaga oid dolzarb muammolarni
ko‘ra olish, ularning yechimini topish borasida asosli nazariy g‘oyalarni ilgari
surish, bashoratlash, puxta rejalashtirish, izlanish, modellashtirish, yaratilgan
loyihani tegishli davralarda ekspert, mutaxassislar e’tiboriga havola qilish va
loyihada ilgari surilgan nazariy g‘oyalarning amaliyotga tatbiqini ta’minlash
ko‘nikma, malakalariga egaligini namoyon eta olishi zarur.
Biroq M. N. Axmetova loyihalash madaniyatining o‘qituvchiga xos
kasbiy-pedagogik madaniyatning muhim tarkibiy qismi deya e’tirof etgan bo‘lsa-
da, boshqa bir o‘rinda unda namoyon bo‘ladigan loyihalash malakasining
darajasi kasbiy mahoratni belgilab berishini aytadi. Bizning fikrimizcha, birgina
loyihalash malakasiga egalik va uning darajasi o‘qituvchining kasbiy mahoratini
belgilab bermaydi. Binobarin, o‘qituvchiga xos kasbiy mahorat (yoki pedagogik
madaniyat) asosini loyihalash madaniyati bilan birga O‘. Tolipov,
M. Usmonboyevalar e’tirof etganidek, kasbiy bilimlarni puxta o‘zlashtirish
madaniyati, pedagogik dunyoqarash, fikrlash madaniyati, his etish madaniyati,
baholash madaniyati, muloqot madaniyati hamda tashkilotchilik qobiliyati ham
tashkil etadi
2
.
1
Ахметова М. Н. Проектная культура будущего учителя.
http://www.abitu.ru/ researcher/practice/practice org/practice_all/a_1xivl3.html)
2
Do'stlaringiz bilan baham: |