Avtomobil indd

 Dizellar uchun motor moylari
Dizelli avtomobillarda Á,  va à guruhdagi 100°C dagi 
nominal qovushoqligi 8 mm
2
/s (qishki) va 11 mm
2
/s (yozgi) 
bo‘lgan moylardan foydalaniladi. Bu guruhlarga mansub 
muhim moylarning qisqacha tavsifi 5.7- jadvalda keltirilgan. 
Ularning barchasi selektiv tozalangan moy asosida tayyorlanadi, 
ular tarkibiga har bir guruh uchun maxsus tanlab olingan 
qo‘shilmalar kompozitsiyalari ara lashtiriladi. 
5.7- jadval 
Dizelli dvigatellar uchun asosiy motor moylari 
va ularning tavsifi
Ko‘rsatkichlar
Moy markasi
M–8
Г
2
M–10
Г
2
М
–8
Г
2
к
M–10
Г
2
к
Kinematik 
qovushoqligi, 
mm
2
/s 
100°C dagi (ko‘pi bilan)
0°C dagi
8 ± 0,5 
1200
11 ± 0,5
–
8 ± 0,5 
1200
11 + 0,5
–
Qovushoqlik indeksi (kamida)
90
90
95
90
O‘t olish harorati, °C (kamida)
200
205
200
205
Qolish harorati, °C (ko‘pi bilan)
–25
–15
–30
–15
Ishqor soni, mg KOH/g (kamida)
6,0
6,0
6,0
6,0
Kul hosil qilishi, % (ko‘pi bilan)
1,65
1,65
1,15
1,15
Mexanik aralashmalar miqdori, % 
(ko‘pi bilan)
0,015
0,015
0,015
0,015
O‘rtacha kuchaytirilgan avtotraktor dizellarida ishlatiladigan 
B
2
guruhidagi moylar: M–8B
2
(qishki) va M–10B
2 
(yozgi) 
moylardan keng foydalaniladi. Bir qator holatlarda M–8B
1
moyidan qishgi universal moy sifatida foydalanish mumkin. 
Yuqori darajada kuchaytirilgan dizel dvigatellarida ish 
sharoiti og‘ir bo‘lganligi tufayli ularda ishlatiladigan à
guruhidagi motor moylariga 14 foizgacha qo‘shilmalar 
kompozitsiyasi qo‘shiladi. Qishda Ì–8Ã
2
, yozda esa Ì–10Ã
2
markali moylarni ishlatishga ruxsat etiladi. 戓˂ yuk av-
to mobillarida yuqori sifatli Ì–8Ã
2
k va M-10Ã
2
k markali 
moylardan foyda laniladi. Havo turbina yordamida bosim bilan 
kiritiladigan yuqori darajada kuchaytirilgan dizellarda Ì–8Äì 
va Ì–10Äì markali moylardan foydalaniladi. 
Keyingi yillarda «Lukoyl», Shell va Mannol firmalarining 
ushbu kitobning 5.1.9- bo‘limida keltirilgan sintetik va 
polisintetik motor moylaridan tashqari, Shell firmasining Helix 
Diesel Ultra, Helix Diesel Plus, Helix Diesel Super seriyali, 
Mannol firmasi ning Diesel turbo, Diesel TDI seriyali sintetik, 
Diesel extra, Molibden diesel seriyali polisintetik va Diesel 
seriyali motor moylaridan keng foydalanilmoqda.