Qarshi kurashning

O'zbekiston Respub/ikasining Konstitutsiyasi.-T.: O'zbekiston, 2003.-B. S.
4 Karimov LA. O'zbekiston X X I asr b o ‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari
va taraqqiyot kafolatlari. - Т.: O'zbekiston, 1997. - B. 43-44.
s O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.
-
Т.: O'zbekiston, 2003. - B.I2.
9

---

«Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi Qonun. 
Ushbu 
qonun 1991 -yilda qabul qilingan bo ‘lib, 1993-yilda kiritilgan ba’zi 
qo‘shimcha va o ‘zgartirishlar bilan 1998-yilga qadar amalda bo‘lib keldi.
1990-yillarning boshlarida hukum atim iz tom o nid an berilgan 
im koniyatlarning suiste’mol qilinishi, masjid qurish kampaniyaga 
aylanib ketishi oqibatida ularning soni 89 tadan 5000 tagacha yetdi. 
Ularning aksariyati hujjatlari to ‘liq rasmiylashtirilmagan, malakali 
imomlar. bilan ta’minlanmagan (95,8% diniy m a’lumotsiz) va zarur 
sh aro itlar b o ‘lm agan holda faoliyat yurgizib, turli “ peshvo”lar 
masjidlarni o ‘z uyalariga aylantirishga harakat qildilar.
Ba’zi diniy tashkilotlarning rahbarlari xorijiy fuqarolar bo‘lib, aslida 
hech qanday diniy ma’lumotga ega bo'lmay, moliyaviy yordam ko'rsatish 
hisobiga respublika hududidagi diniy tashkilotlarga rahbarlik qilib olib, 
buzg‘unchilik, missionerlik faoliyati bilan shug‘ullanaredilar. Ularning 
asosiy maqsadi turli yo‘l va usullar bilan o ‘z saflarini mahalliy millat 
vakillari hisobiga kengaytirishdan iborat edi.
Davr talablari asosida «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar 
to ‘g‘risida»gi Qonunni tubdan o ‘zgartirish zarurati tug'ildi va 1998-yil
1-may kuni yangi tahrirda qabul qilindi.
Kiritilgan o ‘zgartirishlar nimalardan iborat edi?
Jum ladan, Qonunning 8-moddasiga asosan, diniy tashkilotlar 18 
yoshga to‘lgan va respublika hududida doimiy yashayotgan 100 nafardan 
kam b o ‘lmagan O'zbekiston fuqarolari tashabbusi bilan tuzilishi, 
m uayyan konfessiyaga q a ra sh li d in iy ta s h k ilo tla r fao liy atin i 
muvofiqlashtirish va yo‘naltirib borish uchun ularning respublika bo‘yicha 
yagona markaziy boshqaruv organi tuzilishi mumkinligi haqidagi qoida 
mustahkamlab qo‘yildi.
Shuningdek, tegishli diniy m a’lumotga ega bo'lgan 0 ‘zbekiston 
fuqarolari diniy tashkilotlarning rahbarlari etib saylanishlari, bunday 
lavozimga istisno h olatda xorijiy fuqarolar nom zodlari Vazirlar 
Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo ‘yicha qo ‘mita bilan kelishib 
olinishi belgilab q o‘yildi6
Qonunning 9-moddasiga muvofiq diniy tashkilotlarning markaziy 
boshqaruv organlari ruhoniylar va o ‘zlariga zarur b o ‘lgan diniy 
xodimlar tayyorlash uchun diniy o ‘quv yurtlari tuzishga haqlidir.
Qonunning 5-moddasida bir konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga 
kiritishga qaratilgan xatti-harakatlar (prozelitizm), shuningdek, boshqa 
har qanday missionerlik faoliyati m an etiladi.
Ushbu moddaning m azm uni va ahamiyatini tushunish uchun mis­
sionerlik va prozelitizm nima ekanini bilib olish kerak. Missionerlik —