Psixologik trening asoslari

Stresslarni oldini olish, korreksiyalash va tartibga solish usullari 

---

173 
1. Biologik mexanizmga asoslangan "Ko'zgu" usuli shaxsni tashqi 
ko’rinishi o'rtasida mavjud bo'lgan aloqadir. Ushbu usul hissiyotlar va hissiy 
xotiramizni o'z ichiga olib, ixtyoriy ravishda tana va yuz quvonch yoki 
xotirjamlik ifodasini namoyon qilish orqali harakat qilinsagina, bizning hissiy 
holatimiz haqiqatan ham yaxshi tomonga o'zgaradi. 
2. Bo'lajak hodisani to'liq ratsionalizatsiya (takomillashtirish, maqsadga 
muvofiq tashkillashtirish) qilish usuli, hodisaning yuqori darajadagi tafsilotlari 
bilan bir nechta namoyishni o'z ichiga oladi. Ushbu usulda salbiy his-tuyg'ular 
ko'pincha biror narsa haqida ma'lumot etishmayotgan vaziyatda paydo bo'lishiga 
asoslanadi.Bu usul yordamida, biz sun'iy ma'lumotlar bo'shliq’ni to'ldiramiz. 
3. Tanlab ijodiy o’tmishga murojat qilish usulini o’z ichiga oladi, yani 
inson muvaffaqiyatli hal qilgan qiyin hayotiy vaziyatlarni eslab tahlil qilish. 
Bizning o'tmishdagi yutuqlarimiz - biz istagan vaqtga ishonishimiz mumkin 
bo'lgan bizning resurslarimizdir. Ushbu usulni qo'llash natijasi, avvalgi 
muvaffaqiyatlarni faollashtirishga asoslangan ichki ishonch holati bo'lishi 
mumkin. 
4 Tajriba usuli avvalgisiga to'g'ridan-to'g'ri qarama-qarshi usul bo’lib, 
undan foydalanishda kishi o’tmishdagi yuz bergan xatolarni eslaydi va tahlil 
qiladi, muvaffaqiyatsizliklar uchun eng tipik va xarakterli sabablarni aniqlashga 
harakat qilish (atrofdagi yaqin kishilarni tinglamaganligi, muzokaralarga 
oldindan tayyorlanmaslik; odamning “tashqi jozibasi” ga ishonishi va boshqalar) 
bo'lishi mumkin. 
5. Yakuniy qismda mumkin bo'lmagan imkoniyatni aqliy, ruhiy 
kuchaytirish usuli, yani biz o'z qo'rquvimiz bilan yuzma-yuz kelganimizga 
asoslanib, kelajagimizdagi eng qorong’u rasmlarni tasvirlab xayolan chizish 
imkoniyatidir. Ushbu pessimistik tasvirlardan omon qolganimizdan so'ng, biz 
ushbu shikastli ma'lumotni ongdan "siqish" ga ketadigan energiya olamiz. 
Ba'zan kishi o’ziga- o’zi “Bunday vaziyatda nima yomon bo'lishi mumkin?”, 
“Endi nima qilay?” kabi savollarni berishi orqali vaziyatdan chiqish usulidir.
Bir qarashda yuqorida sanab otilgan usullarni o'zlashtirish va ulardan 
foydalanish “qiyin” kechishi mumkin, lekin hosil qilingan vaziyatlar 
hayajonlanishni oldini olishga yordam beruvchi, muammolarni hal qiluvchi 
imkoniyatdir.