Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

67
Онанинг бурчларидан яна бири фарзандга меҳри бон­
лик кўрсатиб, уни азият берадиган турли нарсалар дан 
сақлаган ҳолда, вақтида озиқлантириб, ювиб­тараб, тоза 
кийинтириб, касал бўлишига йўл қўймай, парваришлаш
­
да эринчоқлик ёки дангасалик қилмай, доимо ҳушёр ва 
хабардор бўлишдир. Лекин, афсуски, барча оналар ҳам ўз 
фарзандларига оналик меҳрини бахш этавермайдилар. 
Шундай аёллар ҳам бор, улар ўз болаларини бекордан­
бекор болалар уйларига топшириб юборадилар.
Мусулмон одобига доир «Маънавий зиёфат» кито би да 
келтирилган бола тарбиясидаги энг муҳим жиҳат ларни 
эсга олсак, фойдадан холи бўлмас.
Фарзандларга меҳрибонлик, раҳм­шафқат кўрсатинг, 
улар билан юмшоқ муомалада бўлинг, сабабсиз терга
­
манг. Тез­тез уларни қучоқлаб, бош­кўзини меҳр билан 
силаб туринг.
Улар билан мунтазам бирга бўлишга ҳаракат қи­
линг: машғулотлар ўтказинг, ўйинларига аралашиб ту­
ринг, ҳазил­мутойиба қилинг, нутқини ўстириш билан 
шуғулла нинг.
Уларни асло қарғаманг, ёмон сўзлар билан сўкманг, 
ёмон дуо қилманг. Чунки бу нарсалар фасодга йўлиқ­
ти риб, оилангизга фақирлик келтиради. Аксинча, яхши 
дуо лар қилиб, уларга имон­эътиқод, инсоф, яхшиликлар 
тиланади.
Боласини калтак воситасида тарбия қилишни ўйла­
ганлар қаттиқ адашади. Чунки фарзанд яхши сўзнинг 
гадоси, ёмон гапириш, калтаклаш болани оиладан, ота­
онадан бездиради, холос. 
Ўн ёшга етган ўғил ва қиз болалар алоҳида ётқизи­
лади, чунки аксинча ҳолат фитнага сабаб бўлиб қолиши 
мумкин.
Болаларингизга уларнинг қурби етмайдиган хизмат 
ва топшириқларни асло бера кўрманг. Чунки буни бажа
­
ра олмай, ёлғон гапиришлари, ҳийла излашлари, ҳатто 
ота­онага осий бўлиб қолишлари мумкин. 
www.muslim.uz

---

68
Оилада фарзанд тарбияси
Ота­она қарамоғидаги болаларига ўзи еган овқатни 
едиради, ўзи кийган кийимларни кийдиради, нафақа ва 
эҳтиёжларини қондиради.
Қуйида марҳум устоз, таниқли олимларимиздан Са­
лоҳиддин Муҳиддиннинг фарзанд тарбияси бораси даги 
маслаҳатларини эътиборингизга ҳавола этамиз:
«Ёш фарзандларни овқатдан олдин ва кейин қўл 
ювишга, овқатланишни «Бисмиллоҳ» билан бошлаш
­
га, ўнг қўл билан ейишга, еб бўлганидан сўнг Яратганга 
шукр айтишга одатлантиришингиз лозим. Шунингдек, 
ўнг қўл билан ёзиш, кийим кийганда ўнгидан бошлаш, 
уйга ўнг оёқ билан кириш, ҳар бир ишни «Бисмиллоҳ» 
билан бошлашга ҳам ўргатинг. 
Болаларга тозаликка риоя қилиш, тирноқларини олиш, 
кийимларини тоза­пок сақлаш, таҳоратхонага кириш­
чиқиш тартибларидан таълим беринг.
Фарзандларга холи ҳолда, уялтирмай, бошқалар ол
­
дида шарманда қилмай насиҳат қилишингиз лозим. 
Баъзан шўхлик қилиб, гапингизга қулоқ солишмаса ёки 
бирор ишда хато қилишса, уларни урмай­сўкмай, ту шун­
тиришингиз зарур. Жуда иложи бўлмай қолга нида икки­
уч кун гаплашмай қўйсангиз, кифоя.
Иложи бўлса, болаларнинг ҳар қайсисига алоҳида­ало­
ҳида ўрин солиш, агар имконияти бўлса, қиз ва ўғил бо
­
лаларнинг хоналарини бўлак қилиб бериш уларнинг тар
­
биясига ижобий таъсир кўрсатади.
Ўғил­қизларингизни кўчага ифлос чиқмасликка, ҳов ли 
ташқарисига ва кўчаларга одамларга азият­зарар бера­
диган ахлат, ифлос нарсаларни ташламасликка ўргатинг.
Фарзандларингизнинг кимлар билан дўст ва ҳамсуҳбат 
бўлишларига эътиборли бўлинг, кўчада сабабсиз, бемақсад 
туриш ва юришла рига, сиздан сўрамай, узоқ вақт бирор 
машғулот билан шуғулланишларига ёки олис жойга равона 
бўлишларига рухсат берманг. 
Фарзандларни уйда ва кўчадаги таниш­нотаниш 
одамларга «Ассалому алайкум» деб салом беришга, қў­
www.muslim.uz

---