А. Пирматов, С. Л. Матисмаилов, Қ.Ғ

Пилик цехида чиқадиган чиқиндилар 
Пиликлаш машиналаридан пилта ва пилик узуқлари кўринишидаги 
чиқиндилар чиқади. Чиқиндининг миқдори асосан ишчининг 
малакасига боғлиқ: у юқори малакали бўлса, чиқиндилар кам бўлади. 
Пилта ва пилик узуқларидаги толаларнинг сифати яхши (нормал) 
бўлади, аммо пилик ва пилтанинг узилиши натижасида улар 
чиқиндига айланган. Шунинг учун пилта ва пилик узуқлари 
чиқиндиларни қайта ишлаш машиналарида қайта ишланади ва яна 
сараланмага аралаштириб ишлатилади. Шунинг учун ҳам бундай 
чиқиндиларни 
қайтадан ишлатиладиган чиқиндилар
дейилади. 
Момиқ.
Чўзиш асбобининг устки валикларини тозалайдиган ва - 
ликлар, мовут копланган тахтачалардан ва машинани тозалаганда 
маълум миқдорда момиқ ҳосил бўлади. Момиқнинг толалари жуда 
калта бўлиб, уларни йигириб бўлмайди. 

---

218 
Полдан супуриб олинган супуринди.
Полни супурган вақтда маълум 
миқдорда супуринди чиқади. Албатта, супуриндида тоза пилта ва 
пилик узуқлари бўлмаслиги, оператор бунга аҳамият бериши ва ҳамма 
чиқиндиларни алоҳида-алоҳида ажратиб, смена охирида чиқиндилар 
цехига топшириши зарур. Чиқинди қанча кам бўлса, оператор ўз 
вазифасини шунча моҳирлик билан бажарган бўлади. 
Пиликлаш цехида техника хавфсизлиги ва ѐнғин хавфсизлиги
Пиликлаш машиналарининг ҳамма шестерняли ва тез айланадиган 
қисмлари хавфлидир. Шунинг учун улар қопқоқ билан ѐпилган 
бўлиши керак. Бу қопқоқларни иш вақтида очиш ман этилади. Электр 
двигателлар, тасмалар ва текстроп орқали ҳаракатланувчи барча 
қисмлар иҳоталанган булиши лозим. 
Машинада ишловчилар ишлашга қулай бўлган ишчи кийимда 
ишлашлари, бошларига рўмол ѐки бош кийим кийишлари лозим. 
Ишчилар хавфсизлик техникаси ва ѐнғин хавфсизлиги қоидаларини 
яхши билишлари, уларга риоя қилишлари керак. Цехда бирор бахтсиз 
ҳодиса рўй берса, бу ҳақда дарҳол смена уста ѐрдамчисига хабар 
бериш зарур. Барча корхоналарда хавфсизлик техникаси буйича 
муҳандис бўлиб, у ишга янги келганларга инструктаж беради ва 
хавфсизлик техникаси қоидаларига риоя қилинишини назорат қилади. 
Партия ва ҳукуматимиз йигириш корхоналарида хавфсиз мехнат 
шароити яратиш, хавфсизлик техникаси ҳамда ѐнғин хавфсизлиги 
талабларига жавоб берадиган жиҳоз ва машиналар яратиш йулида 
йилдан-йилга кўпроқ маблағ сарфламоқда.