1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

48
jalb etilishi sabab bo'ldi. 
746-yili 
abbosiylarning targ'ibotchilaridan bin 
Abu Muslim 
Xurosonga keladi. U Xuroson aholisiga murojaat qilib 
payg'ambar avlodlarini quwatlashga chaqiradi.
Qo
‘za‘olonchilamina to‘planishi.
Dastlab arab zodagonlari, so'ngra 
mahalliy dehqonlar Abu Muslimni qo'llab-quwatlaydilar. Umaviylarga qar- 
shi tashviqotning sadosi tez orada Xuroson, Movarounnahr, Toxariston 
viloyatlariga keng tarqaladi. G‘oya tarafdorlari awal Abu Muslim qarorgohi 
Moxuvon 
qal’asida to'planadi. Abu Muslimga kelib qo‘shilgan kishilar 
ro'yxatga olinib, ularga awal 
uch dirhamdan, 
keyinroq 
besh dirhamdan
maosh to'lanadi. Qizig i shundaki, ro'yxatdan o'tgan kishilarning katta 
qismi qullardan iborat edi. Bu davrda ham qullar aholi o'rtasida eng quyi 
tabaqa hisoblanib, ular bilan bir safda turish boshqa tabaqa vakillariga 
ortuyulgani hisobga olinib Abu Muslim qullar uchun 
Shawal 
qishlog'ida 
maxsus joy tashkil ettiradi va ularga 
Dovud 
ismli targ'ibotchini boshliq 
etib tayinlaydi.
Qo'za'olonchilamina maasadi.
Qo‘zg‘olonchilarsaftda arab zodagon­
lari, Movarounnahr va Xurosonning mahalliy mulkdor dehqonlari, maz- 
lum aholi, shahar hunarmandlari va qishloq kadivarlari hamda qullar 
boredi. Ularning maqsadi ham harxil edi. Arab zodagonlari hokimiyatni 
abbosiylarga olib berib, mamlakatda o‘z mavqelarini kolarmoqchi edilar. 
Mahalliy mulkdorlar mamlakatda siyosiy jihatdan arablar bilan tengla- 
shish, iloji topilsa, mamlakatni xalifalikdan ajratib, uni mustaqil boshqarishni 
maqsad qilib olgandilar. Abu Muslimning o'zi ham xuddi shu kuchning 
vakili edi. Mehnatahli umaviylarzulmi, og'irsoliqlarva uzluksiz majburiy 
hasharlardan, qullar esa kishanlaridan qutulish orzusida edilar. Shu tariqa 
qo'zg'olonchilarning soni kun sayin oshib bordi.