1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

Ziyod
ibn Solih 
boshchiligida yuborilgan arab va so'g'd, turklardan iborat 
qo'shin 
751-yili Talos 
vodiysida Xitoy qo‘shinlariga zarba berib, ularni 
mamlakat hududidan quvib chiqaradi. Abu Muslim sidqidildan xizmat 
qilsa-da, abbosiylar unga ishonmasdilar. Ularning nazarida Abu Muslim 
xalifalik taxtining da’vogaridek bo'lib tuyulardi. Undan hatto qo'rqardilar 
ham. Nihoyat, 
755-yili 
qurolsiz va yolg'iz saroyga tashrif buyurgan Abu 
Muslim xalifa buyrug'iga binoan o'ldiriladi. Abu Muslimning o'ldirilishi 
Xuroson va Movarounnahrda abbosiylarga qarshi xalq harakatlarining 
avj olishiga bahona bo'ladi.
4.5. «OQ KIYIMLILAR» QO ZG OLONI
«Oa kivimlilar».
769 - 783-yillarda 
Movarounnahrda juda katta 
xalq qo'zg'oloni bo'lib o'tdi. Qo'zg'olonchilar oq libos kiyganlari uchun, 
tarixdà u 
«Oq kiyimlilar» qo‘zg‘oloni 
nomi bilan shuhrat qozondi. Bu 
harakatning rahbari 
Muqanna 
deb ataigan marvlik 
Hoshim ibn Hakim
ismli hunarmand bo'lgan. U Marv yaqinidagi 
Koza qishlog'ida 
tug'ilgan, 
boshi va yuziga ko'k parda tutib yurgan. Shu bois u «Muqanna», ya’ni 
«Niqobdor» 
laqabi bilan mashhur bo'lgan. Muqanna yoshlik chog'ida 
kudungarlik 
(matolarga ohor beruvchi) kasbi bilan shug'ullangan. U 
savodli, aqlli va tadbirkor bo'lgan. Xurosonda 
sarxanglik 
(kichik lash- 
karboshilik)dan vazirlik darajasigacha ko'tarilgan. U Mazdak g'oyalariga 
asoslangan ijtimoiy tenglik va erkin hayotga da’vat etuvchi ta’limotni 
targ'ib qilgan 
(Mazdak ibn Hamadon (470 - 529) 
- Eronning bosh 
kohini. U dunyoning barcha boyliklari odamlarga teng taqsimlanishi 
tarafdori bo'lgan va buni zo'rlik bilan amalga oshirishni yoqlab chiqqan). 
Muqanna ajnabiylar hukmiga qarshi qo'zg'alishga da’vat qilib, Movaroun­
nahr viloyatlariga targ'ibotchilarni yuborgan. Uning targ'iboti