1-bob. Vatanimiz xalqlari eng qadimgi davrda

O'tukan vodiysi 
(Mo‘g‘uliston)da qaror 
topgan. 
Oloy tog‘larining g'arbida joylashgan o'Ikalar: Yettisuv, Shar­
qiy Turkiston, Sirdaryo va Amudaryo havzalari hamda ularga tutashgan
hudud G'arbiy xoqonlik tomonidan idora etilgan.
Qarorgohi 
Yettisuv-
da joylashgan. G‘arbiy xoqonlik o'troq voha va viloyatlarni boshqarish- 
da garchi qator mavjud mahalliy sulolalarni saqlab qolgan bo‘lsa-da, 
ammo strategik jihatdan muhim ahamiyatga molik ayrim o'Ikalarda 
turkiy hokimiyatni tashkil etish maqsadida xoqon xonadoniga tegish- 
li mansabdorlar tayinlangan. Masalan, 
Farg'onada ixshid, Ustru-
shonada afshin, So'g'dda ixshid, Buxoroda buxorxudot, Dabusi-
yada dabusshoh, Xorazmda afrig'iylar 
hokimiyatlari mavjud bo'lgan, 
Choch 
viloyati 
tudunlar, Toxariston 
esa 
yabg'ular 
tomonidan bosh- 
qarilgan.
3.5. G'ARBIY TURK XOQONLIGI
Xoaonliknina hududlari va boshqaruv.
G'arbiy turk xoqonligi
tasarrufiga O'rta Osiyo va Sharqiy Turkistonning bir qismi kirardi. Uning 
markazi 
Yettisuv 
edi. Sharqiy xoqonlik aholisining asosiy qismi chorvador

---

38
ko'chmanchilar bo'lsa, G'arbiy xoqonlik aholisining kattagina qismi 
o'troq dehqonchilik, hunarmandchilik va savdo-sotiq bilan mashg'ul edi.
VII asrnlng 1-choragida 
G'arbiy xoqonlik nihoyatda kuchayadi. Uning 
sharqiy chegarasi Oltoyga, janubda esa Sind daryosi bo'ylariga borib 
taqaladi. Xoqon 
To‘n yabg‘u (618 - 630) 
hukmronlik qilgan davrda 
boshqaruv tartiblari isloh etildi. Viloyat hokimlarini xoqonlik ma’muriyati 
bilan bevosita bog'lash va ular ustidan nazoratni kuchaytirish maqsadida 
mahalliy hukmdorlarga xoqonlikning «yabg'u» unvoni beriladi. Natijada 
ularxoqonning noibiga aylanadilar. Shu bilan birga, O'rta Osiyo, Sharqiy 
Turkiston va Toxaristonning deyarli mustaqil hokimliklari ustidan siyosiy 
nazorat kuchaytiriladi. Ular huzuriga xoqonlik noiblari -