Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
 

---

 111
BOLALAR VA KATTALARDA TEKSHIRISH USULLARI
Bu uch (III, IV, VI)
 
juft nervlarni tekshirish birgalikda olib boriladi.
Buning uchun: 
1. Bemorning shikoyatiga va uning tashqi qiyofasiga e’tibor beriladi, ko‘rib 
turgan narsalarni 2 ta ko‘rishi (diplopiya) bor, yo‘qligi aniqlanadi.
2. Ko‘z tirqishining katta yoki kichikligi tekshiriladi: ptoz – yuqorigi 
qovoqni pastga tushib, ko‘z yorig‘ini berkitib qo‘yishi, poluptoz – yuqori qovoqni 
biroz pastga tushib, ko‘z yorig‘ining kichrayib qolishi.
3. Ko‘z olmasining holati tekshiriladi: ekzoftalm – ko‘z olmasining bo‘rtib 
chiqishi. Enoftalm – ko‘z olmasining ichkariga botishi.
4. Ko‘z olmasining har ikki tomonga harakati tekshiriladi. Buning uchun 
bemor bolg‘achani har tomonga harakatini ko‘zi bilan kuzatadi.
5. Ko‘z olmalarini holati tekshiriladi. G‘ilaylik, ichkariga qaragan g‘ilaylik 
(strabismus divergens) tashqariga qaragan g‘ilaylik (strabismus convergens).
6. Nistagm bor-yo‘qligi tekshiriladi. Nistagm deb, ko‘z olmalarini 
tashqariga, ichkariga, yuqoriga va pastga qaragandagi ritmik harakatiga aytiladi.
7. Ko‘z qorachig‘ini shakli, katta-kichikligi tekshiriladi. Normada ularning 
kattaligi bir xil va dumaloq shaklda bo‘ladi.
Ko‘z qorachiqlarining yorug‘likka reaksiyasi tekshiriladi: 
A). Ko‘z qorachig‘ini yorug‘lik ta’siriga to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zgarishini 
tekshirish uchun shifokor kasalning ikkala ko‘zini qo‘li bilan berkitadi. Keyin goh 
o‘ng, goh chap qo‘lini bemor ko‘zidan olib, ko‘z qorachig‘ining o‘zgarishiga 
qaraydi. Normada ko‘z qorachig‘i qorong‘ulikda kengayadi, yorug‘ tushganda 
torayadi.
B). Ko‘z qorachig‘ini yorug‘likka hamkor reaksiyasini o‘zgarishini 
tekshirish uchun shifokor qo‘li bilan bemor ko‘z qorachig‘ini birini berkitadi, 2-
ochiq ko‘zining qorachig‘i kengayadi. Tekshirish alohida har ikki tomonlama olib 
boriladi.
V). Ko‘z qorachig‘ining konvergensiya holatini tekshirish uchun kasal 
birorta narsaga /bolg‘achaga/ qaraydi, so‘ngra bolg‘acha asta-sekin burun tomon 
harakat qildiriladi. Bu vaqtda ko‘z qorachig‘i torayib, burun tomon harakatlanadi 
va bir-biriga yaqinlashadi.
G). Ko‘z qorachig‘ini akkomodasiya holatini tekshirish uchun kasal oldin 
uzoqda turgan narsaga qaraydi, qorachiq kengayib, ko‘z olmasi bo‘rtadi, keyin 
burun oldiga qo‘yilgan narsaga birdaniga qaraydi. Bu vaqtda ko‘z qorachiqlari 
torayadi va ko‘z olmasi ichkariga botadi.