Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
MURAKKAB CHUQUR SEZGI TURLARINI TEKSHIRISH USULLARI 
Lokalizatsiya
sezgini tekshirish uchun terining ma’lum qismlariga paxta 
tegiziladi yoki igna sanchiladi. So‘ngra tekshiriluvchidan igna sanchilgan joyini 
ko‘rsatishni so‘raydi. Sezgi o‘zgarmagan bo‘lsa, tekshiriluvchi igna sanchilgan 
joyni aniq ko‘rsatib beradi. Sezgi o‘zgarganda esa, bemor igna sanchilgan joyni 
ko‘rsatib berolmaydi.
Diskriminatsiya
sezgisini Veber sirkuli yoki shtangensirkul oyoqchalarini 
bir-biriga yaqinlashtirish yoki uzoqlashtirish yo‘li bilan tekshiriladi. Normal 
holatda, tekshiriluvchining badaniga sirkulning oyoqchalari bir-biriga yaqin turgan 
1 sm oralig‘ida ikki oyoqchasini tegizilsa, u ikki oyoqcha emas, bir oyoqcha 
tegizilgani kabi his qiladi. Sirkul oyoqchalari bir-biridan uzoqlashtirilsa, 
tekshiriluvchi har ikki oyoqchaning tegishini his qiladi.
Teriga chiziladigan
ichki o‘lchamli sezgi – oddiy shakllar ta’sirini sezish. 
Buning uchun tekshiriluvchi qismlariga o‘tmas buyum bilan har xil rasmlar, xarflar 
va raqamlar chiziladi. Normal holatda, tekshiriluvchi chizilgan shakllarni aniq 
aytib beradi. Sezgi o‘zgarganda esa, bemor o‘z terisiga nimadir chizilayotganini 
sezsada, lekin chiziqning qanday shaklda ekanini bilolmaydi.

---

 58
Stereognoz
deb ko‘zni ochmay turib, har xil buyumlarni ushlab bilish 
sezgisiga aytiladi. Bu sezgini tekshirish uchun kasalning qo‘liga har xil buyumlar 
beriladi. Bemor ko‘zini ochmay turib, buyumlarning nomini aytib berishi kerak. 
Stereognoz sezgisining yo‘qolishiga astereognoziya deyiladi. Astereognoziya miya 
po‘stlog‘ini sintez qilish faoliyatining zararlanishi yoki teri harakat sezgilarining 
yo‘qolishi natijasida paydo bo‘ladi.
 
BOLALAR SEZGI TIZIMINI TEKSHIRISH
Yosh bolalarda sezgi doirasini tekshirish katta yoshdagilarga nisbatan qiyin 
jarayon hisoblanadi. Buning asosida yosh bolalar o‘z shikoyatlarini ifoda eta 
olmasligi, nutqini to‘liq rivojlanmaganligi sababli shifokor bilan muloqatda 
bo‘lolmasligi, terini har xil qo‘zg‘atuvchi sabablarga nisbatan o‘ta sezuvchanligi, 
bosh miya po‘stlog‘ida tormozlanish jarayonining sustligi yotadi. Shunga qaramay 
yosh bolalarda yuzaki sezgini tekshirish davomida uni reaksiyasiga qarab xulosa 
chiqarish mumkin. Masalan, bola tanasiga simmetrik holda igna sanchish vaqtida 
uning reaksiyasiga qarab, og‘riq sezgisini o‘zgarganligi haqida xulosa chiqarish 
mumkin. Eng katta qiyinchilik chuqur sezgini tekshirish davomida kuzatiladi. 
Masalan, bo‘g‘im-mushak, vibratsiya sezgisini, stereognoziyani bolalarda 
tekshirish imkoniyati bo‘lmaydi. Chuqur sezgini bolalarda 5-6 yoshdan boshlab 
tekshirish mumkin.