Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

O‘tkir birlamchi ensefalomiyelopoliradikulonevrit.
Mazkur kasallikning 
har xil variantlari jarayonning topografik joylashuvi va periferik hamda markaziy 
nerv tizimining tarkibiy-funksional xususiyatlari bilan farqlanadi. Klinik jihatdan 
bular ensefalomiyelit, poliradikulonevrit, polinevrit ko‘rinishda namoyon bo‘ladi. 
Etiologik faktor haligacha ma’lum emas, lekin infeksion-allergik faktor tahmin 
qilinadi. Tahmin qilingan virus organizmga yuqori nafas yo‘llari va oshqozon-
ichak trakti orqali kiradi. Virus markaziy nerv tizimiga gemotogen va perinevral 
yo‘llar orqali o‘tadi. Bunda organizmning immun tizimidagi o‘zgarishlar va 
gematoensefalitik baryerni o‘tkazuvchanligini oshishi katta ahamiyatga ega.
Bosh va orqa miyada morfologik tekshiruvda har xil o‘lchamdagi diffuz 
yallig‘lanish o‘choqlari topiladi. Ko‘pincha oq modda zararlanib, demiyeli-
nizatsiyalanuvchi xarakterga ega bo‘ladi. Bosh va orqa miyadagi, orqa miya 
ildizchalardagi va periferik nervlardagi o‘q silindrlar nisbatan kam zararlanadi.
Ko‘p hollarda kasallik o‘tkir boshlanib, umum infeksion, umum miya, 
ildizchani zararlanish belgilari bilan birga kechadi. Tana harorati baland 
bo‘lmaydi. Ba’zida yuqori nafas yo‘llarida kataral belgilar ham kuzatiladi. Bosh 
og‘rig‘i diffuz xarakterga ega, ko‘krak qafasida, orqada, oyoq-qo‘llarda ham 
og‘riqlar bo‘ladi. Nerv tizimining diffuz zararlanishi natijasida o‘choqli belgilar 
kuzatiladi. Ko‘pincha bosh miya nervlarini innervatsiyasini buzilishi: ko‘ruv 
o‘tkirligining pasayishi, nistagm, g‘ilaylik, yuz assimetriyasi, bulbar belgilar 
aniqlanadi. Harakat buzilishlari – markaziy parez, ko‘rinishida namoyon bo‘ladi, 
ba’zida parez va paralichlar aralash yoki periferik xarakterda bo‘ladi. Harakat 
koordinatsiyasi buzilishlari – ataksiyalar kuzatiladi. Kasallikning o‘tkir davrida 
kichik chanoq a’zolar funksiyasi buzilishi – siydik tutilishi yoki siydik 
ushlolmaslik kuzatiladi. Hamma kasallarda vegetativ o‘zgarishlar: gipergidroz, teri 
qoplamlarining rangparligi, taxikardiya kuzatiladi.
Meningial belgilar (ensa mushaklarini rigidligi, Kernig va Brudzinskiy 
belgilari) va orqa miya ildizlari yoki nervlarni tortilish belgilari (Neri, Lasega, 
Vasserman) chaqirilishi mumkin. Ko‘ruv nervini va orqa miyani birgalikda 
zararlanishi optikomiyelitga olib keladi (ko‘rish o‘tkirligini pasayishi to ko‘rlikka 
qadar va markaziy parezlar). 
Orqa miya suyuqligi baland bo‘lmagan bosimda oqib chiqadi, hujayralar 
soni kam miqdorda lemfotsitlar hisobiga oshadi (20-30 v 1 mkl gacha), bir oz oqsil 
oshishi mumkin.
Kasallikni kechishi tipik hollarda o‘tkir kechadi va keyin tez orqaga 
qaytishi, va ko‘pincha asoratlar bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Ba’zida kasallik 
progressirlanishi mumkin. Differensial diagnoz tarqoq skleroz bilan qilinadi.

---

 265
Ikkilamchi demiyelinizatsiyalanuvchi kasalliklarga ikkilamchi o‘tkir ensefa-
lomiyelitlar va polinevritlar kiradi.